اثر تغييرات تك نوكلئوتيدي، بازآرايي و تغييرات تعدادي ژن‌ها بر بيماري‌زايي سرطان تيروئيد: يك مطالعه مروري نقلي

سرطان تيروئيد شايع‌ترين بدخيمي غدد درون‌ريز است و تجزيه ‌و تحليل مولكولي تومورهاي تيروئيد نشان مي‌دهد پيشرفت اين سرطان همانند سايرسرطان‌ها با تجمع تغييرات ژنتيك به همراه اختلالات پيش‌رونده مرتبط است. هدف از اين مطالعه ارائه مروري جامع بر انواع تغييرات ژنتيكي است كه با بيماري‌زايي سرطان تيروئيد مرتبط هستند. بدين‌منظور جستجو در پايگاه‌هاي اطلاعاتي پاب‌مد و ساينس دايركت از 11 دي سال 1396 تا 15 دي سال 1401، جهت يافتن مقالات درزمينه ارتباط بين تغييرات ژنتيكي و بيماري‌زايي انواع سرطان‌هاي تيروئيد صورت گرفت. كلمات كليدي شامل تركيبي از واژه‌هاي سرطان/ كارسينوما/ نئوپلاسم، سرطان تيروئيد و بيماري‌زايي و تغييرات ژنتيكي بودند. نتيجه بررسي‌ها نشان داد كه فراوان‌ترين تغييرات ژنتيكي به ترتيب شامل تك جهش‌ها به ويژه در ژن‌هاي BRAF، خانواده RAS، TERT و TP53، بازآرايي به ويژه در ژن‌هايRET، TRK، BRAF و PAX8/PPARγ، تغييرات تعدادي، و در نهايت هم‌جهش‌ها بودند. همراه بودن اين تغييرات با تغييرات مولكولي ثانويه متعدد، منجر به تقويت و هم‌افزايي تأثيرات بر بيماري‌زايي مولكولي سرطان مي‌گردند. هم‌چنين ژن‌هاي دخيل در ترميم DNA، انتقال پيام وكنترل چرخه سلولي، بيشتر تحت تأثير تغييرات ژنتيكي قرار مي‌گيرند. وقوع جهش و فعال‌سازي بيش‌ازحد مسير پروتئين كيناز فعال‌شده با ميتوژن (MAPK) و جهش‌هاي سوماتيك در ژن‌هاي دخيل در مسير PI3K-AKT نيز در اغلب موارد منجر به تومورزايي و پيشرفت آن مي‌گردند. بنابراين، اختلالات مولكولي ثانويه و وقوع چندين تغيير ژنتيكي هم‌زمان موجب هم‌افزايي و تقويت در تومورزايي تيروئيد مي‌شود. درك بيشتر در خصوص سازوكار بيماري‌زايي ژنتيكي سرطان تيروئيد و كشف و شناخت نشانگرهاي مولكولي مي‌تواند زمينه را جهت طراحي روش‌هاي تشخيص پيش آگهي بيماري را فراهم آورده و راهبرد‌هاي باليني بالقوه را جهت مديريت سرطان تيروئيد به عرصه عمل برساند.