امكان‏سنجي كشت پنج گونۀ دارويي در دشت‏هاي حوضۀ آبريز درياچۀ نمك به ‏منظور استفاده در برنامه‏هاي اصلاح الگوي كشت

اين پژوهش با هدف تعيين تناسب اكولوژيك كشت پنج گونۀ دارويي بابونه (Matricaria chamomilla L.)، زيرۀ سبز (Cuminum cyminum L.)، گل گاوزبان (Echium amoenum Fisch. et Mey)، كنگر فرنگي (Cynara scolymus L.) و رازيانه (Foeniculum vulgare Miller.) در 36 دشت حوضۀ آبريز درياچۀ نمك به عنوان يكي از زيرحوضه‏هاي فلات مركزي ايران انجام شد. روش‏شناسي پژوهش شامل جمع‏آوري و بازسازي عناصر اقليمي (دماهاي حداقل و حداكثر)، برآورد سهم كشاورزي از منابع آبي به تفكيك هر دشت، برآورد نياز آبي گياه، تعيين بيلان رطوبتي، تهيۀ لايۀ تحمل به شوري، تهيۀ لايه‏هاي مطلوبيت و عدم مطلوبيت كشت و در نهايت، روي‏هم‏گذاري لايه‏ها و توليد اراضي زراعي مناسب براي كشت اين گياهان بود. كشت بابونه در بيشتر اراضي كشاورزي حوضۀ آبريز درياچۀ نمك مطلوب يا بسيار مطلوب ارزيابي شد. كشت زيرۀ سبز، گاوزبان ايراني، كنگر و رازيانه در اراضي جنوب شرقي حوضۀ آبريز (نظير دشت‏هاي ورامين و مسيله) به ‏دليل شوري و در اراضي غربي (نظير دشت قزوين و ابهررود) به‏ دليل تنش‏هاي سرمايي نيمه‏مطلوب يا نامطلوب بود. كشت زيرۀ سبز در نيمۀ شمالي و كشت گاوزبان ايراني در اراضي دشت‏هاي قزوين و دماوند وضعيت بسيار مطلوب يا مطلوب داشت. كشت كنگر فرنگي در دشت گلپايگان وضعيت بسيار مطلوب داشت. كشت رازيانه در دشت‏هاي مركزي حوضۀ آبريز با وضعيت نيمه‏مطلوب روبه‌رو بود. در مناطق شرقي محدوديت منابع آبي و شوري و در مناطق شمالي محدوديت دماي حداقل براي توسعۀ كشت اين گونه‏ها مشاهده شد. نتايج اين تحقيق مي‏تواند در برنامه‏هاي اصلاح الگوي كشت منطقه مدّ نظر قرار گيرد.