پهنه بندي گستره خطر فرونشست زمين در دشت مركزي استان البرز با بهره گيري از تكنيك تداخل سنجي راداري و الگوريتم تحليل چندمعيارۀ ARAS

يكي از مخاطراتي كه طي سال‌هاي اخير در بسيار از مناطق رخ داده، مخاطرات ناشي از فرونشست است. دشت مركزي استان البرز نيز طي سال‌هاي اخير با افت شديد سطح آب زيرزميني مواجه بوده كه اين عامل سبب شده است تا اين منطقه در معرض وقوع مخاطرۀ فرونشست قرار گيرد. هدف از اين پژوهش، در مرحلۀ اول ارزيابي فرونشست با استفاده از تكنيك تداخل‌سنجي راداري در محيط نرم‌افزار SNAP، با بهره‏ از قابليت تصاوير -A1 Sentinel و همچنين در ادامه، نسبت به پهنه‌بندي مناطق مستعد با الگوريتم چندمعيارۀ ARAS در محيط نرم‌افزار Edrisi در بازۀ زماني 2016 و 2021 اقدام شد. نتايج مطالعۀ حاضر نشان داد مقدار بين صفر تا 300 ميلي‌متر فرونشست در محدودۀ مورد بررسي ايجاد شده است كه بيشترين ميزان فرونشست در بخش مركزي (محدودۀ مهرشهر، خرمدشت، محمد‌شهر) و سپس در بخش جنوب غرب محدودۀ ماهدشت متمركز است. با توجه به نتايج حاصل از پهنه‏بندي خطر فرونشست؛ معيارهاي افت سطح آب، كاربري اراضي، شيب و زمين‌شناسي، به‌ترتيب با ضريب وزني 0.151، 0.147، 0.43 و 0.136، مهم‌ترين عوامل دخيل در ايجاد خطر فرونشست محدودۀ مطالعاتي بوده و به‌ترتيب 135.55 و 192.28 كيلومتر مربع از محدوده داراي احتمال خطر بسيار زياد و زياد است. به علاوه، نتايج حاصل از ضريب همبستگي بين نقشۀ مستخرج از تداخل‌سنجي راداري با افت سطح آب چاه‌ها داراي مقدار 0.89 و با نقشۀ پهنه‌بندي فرونشست 0.98 است. در نهايت، مي‌توان گفت كه مهم‌ترين عامل اصلي دخيل در افزايش مقدار و پتانسيل فرونشت دشت مركزي استان البرز، بهرۀ بي‌رويه از آب‌هاي زيرزميني و افت سطح آب است.