تحليل احتمالات وقوع يخبندان هاي زودرس و ديررس شهرستان مشگين‌شهر و واكاوي همديدي آن

شناخت شرايط وقوع آغاز و خاتمه يخبندان‌ها به دليل اهميت آن‌ها در زمينه كشاورزي، حمل‌ونقل و مسائل زيست‌محيطي جهت كاهش خسارات ضروري است. شهرستان مشگين‌شهر به دليل موقعيت جغرافيايي، توپوگرافي و قرارگيري در طول حركت توده‌هواهاي مهاجر، اكثراً شاهد وقوع يخبندان و خسارات ناشي از اين عناصر آب‌وهوايي مي باشد. وابستگي شديد اقتصاد مردم اين منطقه به كشاورزي، لزوم مطالعه دقيق تاريخ آغاز و پايان اين پديده ويرانگر را ايجاب مي كند. در پژوهش حاضر با درنظرگرفتن دماهاي صفر و زير صفر درجه سيلسيوس، تاريخ شروع و خاتمه يخبندان شهرستان مشگين‌شهر طي دوره آماري (2019 2000) دريافت و طبقه‌بندي شده است. براي درك بهتر مطالب، اين تاريخ‌ها به‌صورت روزشمار ژوليوسي تطبيق داده‌شده است. دوره بازگشت هر كدام از يخبندان‌هاي مذكور توسط نرم‌افزار SMADA و با احتمالات 2،3،5،10،25،50،100،200 ،درصد محاسبه و مناسب ترين توزيع آماري براي مطالعه يخبندان‌ها انتخاب شد. درنهايت با استخراج نقشه‌هاي سينوپتيكي مربوط به‌روزهاي وقوع يخبندان در سطح زمين، هم‌ارتفاع 500 هكتوپاسكال، بردار باد و دماي سطوح مياني جو، ضخامت جو و تاوايي تراز 500 هكتوپاسكال مشخص شد كه وقوع يخبندان در سطح زمين در ارتباط با گسترش زبانه پرفشار مهاجر اروپاي شمالي و مركزي، پرفشارهاي مانع شمال خزر و گسترش زبانه فرابار سيبري است. ارتفاع تراز 500 هكتوپاسكال نيز ناشي از قرارگيري در جلو و عقب ناوه بادهاي غربي بوده است و نقشه هاي تاوايي نيز در بيشتر مواقع نشانگر نزول توده هواست. نتايج اين تحقيق حاكي از آن است كه در شهرستان مشگين‌شهر روند يخبندان‌هاي پاييزه نسبتاً ثابت و با شيب ملايمي به‌طرف ماه‌هاي سرد سال و يخبندان بهاره به‌طرف ماه‌هاي گرم سال درحركت است.