بررسي عوامل مؤثر بر مديريت ريسك خشك‌سالي بر معيشت كشاورزان در جهت حفظ پايداري منابع طبيعي استان كرمان

خشك‌سالي‌ و بلاياي طبيعي داراي اثرات زيان‌بار فراواني در بخش‌هاي مختلف اجتماعي، اقتصادي و زيست محيطي دارد كه باعث ايجاد خسارت در بخش كشاورزي و محيط‌زيست مي‌شود. به‌منظور كاهش اثرات خشك‌سالي‌ از لحاظ اقتصادي، اجتماعي و زيست‌محيطي اين پژوهش تلاش دارد آن را مورد واكاوي قرار دهد. مطالعه حاضر به بررسي عوامل مؤثر بر مديريت ريسك خشك‌سالي‌ بر معيشت كشاورزان روستايي و با استفاده از هر يك از متغيرهاي اقتصادي، زيست محيطي و اجتماعي در خصوص محصولات كشاورزي شهرستان كرمان مي‌باشد. به اين منظور هر يك از عوامل توسط كارشناسان سازمان جهاد كشاورزي و اداره‌ي منابع طبيعي مورد شناسايي قرار گرفته و جهت اولويت‌بندي هر يك از زير معيارها از تكنيك تحليل سلسله مراتبي توسعه يافته (IAHP ) استفاده شده است، همچنين تعداد 135 پرسشنامه توسط كارشناسان خبرگان سازمان جهاد كشاورزي، اداره‌ي منابع طبيعي و كشاورزان منطقه‌ي شهرستان كرمان در سال 1399 تكميل شده است. نتايج نشان داد كه متغير اقتصادي با ميانگين مجموع ضرايب نرمال شده گويه‌ها برابر با 0.069 بالاترين ضريب را به خود اختصاص داده است. بالاترين ضريب در گويه‌هاي اين مؤلفه مربوط به گويه افزايش درگيري برسرمنابع آب است و افزايش بيكاري، افزايش هزينه‌هاي زندگي بوده و متغيرهاي زيست محيطي با ميانگين مجموع ضريب گويه‌ها برابر 0.054 در رتبه دوم قرار گرفته است. بالاترين گويه‌ي مربوط به اين مؤلفه كاهش پوشش گياهي مراتع، كاهش تنوع گونه‌هاي گياهي قرار دارد. پيشنهاد مي‌شود مديران و سياست‌گذاران اين استان مي‌توانند با برنامه‌ريزي‌ها و سياست‌گذاري‌ها براي افزايش تاب‌آوري كشاورزان روستايي و مديريت ريسك خشك‌سالي‌ هر يك از اين مؤلفه‌هاي شناسايي شده را جهت آسيب‌پذيري كمتر كشاورزان روستايي منطقه در خصوص محصولات آسيب‌پذيز مدنظر قرار دهند.