تغييرات كاربري اراضي و ارتباط آن با سطح آب‌هاي زيرزميني و مخاطرات آن (مطالعۀ موردي: شهرستان ملارد)

آب‌هاي زيرزميني مهم‌ترين منبع آب شيرين جهان هستند. آگاهي از تغييرات عمق آب به‌منظور شناخت وضعيت سفره‌هاي آب زيرزميني و مديريت بهينۀ آن ضرورت دارد. يكي از كاربردهاي سنجش از دور، تعيين تغييرات كاربري اراضي در طولاني‌مدت است. هدف اصلي اين پژوهش بررسي سطح آب‌هاي زيرزميني با استفاده از علم سنجش از دور و سيستم اطلاعات جغرافيايي و رابطۀ آن با كاربري اراضي است. به اين منظور ابتدا تصاوير مربوط اخذ و پيش‌پردازش‌هاي لازم روي هر كدام اعمال شد. سپس مدل‌سازي و طبقه‌بندي تصاوير صورت گرفت. به‌منظور بررسي تغييرات كاربري اراضي، نقشۀ طبقه‌بندي‌شدۀ كاربري اراضي براي هر دو سال 2000 و 2020 با استفاده از روش طبقه‌بندي شي‌ء‌گرا استفاده شد و سپس به‌منظور بررسي تغييرات كاربري اراضي، نقشۀ تغييرات كاربري اراضي براي دورۀ زماني بيست‌ساله استخراج شد. بعد از استخراج نقشۀ تغييرات كاربري اراضي به‌منظور انتخاب بهترين مدل، براي سال 2000 روش دايره‌اي و براي سال 2020 مدل گوسين دقيق‌ترين روش‌ها شناخته شدند. نتايج نشان داد كه نقشۀ كاربري سال 2020 كلاس مرتع داراي بيشترين مساحت بوده است. با نگاهي به كاربري‌هاي دو سال نتايج به‌دست‌آمده تفاوت چشمگيري را نشان مي‌دهد. كاربري باغ‌ها كاهش چشمگيري داشته است كه اين موضوع نشان‌دهندۀ نبود مديريت و قطع درختان و از بين بردن جنگل‌ها و باغ‌ها و تبديل آنها به مناطق مسكوني و كشاورزي و ... است، همچنين كاربري منطقۀ مسكوني در سال 2000 از 42187 به 69164 افزايش پيدا كرد. با انطباق نقشۀ كاربري اراضي بر نقشۀ سطح آب زيرزميني، بيشترين ميانگين عمق آب در سال 2000 براي كاربري كشاورزي با 64/50 متر و كمترين ميانگين عمق آب براي كاربري باير  با 26 متر ثبت شد. با ملاحظۀ نقشۀ كاربري اراضي و نقشۀ تراز آب زيرزميني سال 2020، بيشترين ميانگين عمق آب در اين سال نيز متعلق به كاربري كشاورزي با 61/19 متر و كمترين ميانگين عمق آب مربوط به كاربري خاك با 28 متر است. كاهش سطح آب موجب تسريع تخريب اين منابع طبيعي شده كه مخاطرات هولناكي در پي خواهد داشت كه از مهم‌ترين آنها مي‌توان به فرونشست زمين اشاره كرد.