ارزيابي كيفيت پاشش پهپادسمپاش در مقايسه با سمپاش هاي رايج در مزرعه پنبه ‏

سابقه و هدف:پنبه يكي از مهم ترين محصولات كشاورزي در جهان است كه به دليل شرايط جغرافيايي و آب و هوايي، كشت مداوم آن باعث بروز برخي بيماري هاي و آفات شده است. با توجه به اين كه كنترل آفات پنبه با استفاده از سمپاش هاي زميني منجر به خسارت فيزيكي به بوته، كاهش كمي و كيفي محصول پنبه، اتلاف آب و آفت كش ها مي شود، استفاده از پهپادهاي سمپاش ‏به عنوان جايگزين سمپاشي در كشاورزي مدرن معرفي شده است. اين پژوهش با هدف ارزيابي مقايسه ي كيفيت پاشش يك نوع پهپاد سمپاش با دو نوع سمپاش متداول در زراعت پنبه (بوم دار و لانس دار پشت تراكتوري) انجام شد.مواد و روش ها:به منظور بررسي عوامل موثر بر ارزيابي كيفيت پاشش سمپاش‏ها پژوهشي در ايستگاه تحقيقات پنبه هاشم آباد، روي رقم پنبه گلستان در اواخر مرداد ماه سال 1398 انجام شد. كرت هاي آزمايش از مزرعه اي كه به صورت رديفي با الگوي 80 در 20 سانتي متري كاشت شده بود، انتخاب گرديد. واحد نمونه برداري شامل انتخاب تصادفي 9 بوته از نوارهايي به طول 41 متر و عرض 8 متر و فاصله بين هر كرت 3 متر بود. اين آزمايش بر پايه طرح كرت خرد شده در قالب طرح كاملا تصادفي با سه تكرار انجام شد. تيمارهاي اصلي آزمايش شامل نوع سمپاش در سه سطح (سمپاش بوم دار پشت تراكتوري ، سمپاش لانس دار پشت تراكتوري و پهپاد سمپاش) و تيمار فرعي شامل موقعيت پاشش روي بوته در سه سطح (بالا، وسط و پايين بوته) بودند. تمام عمليات كاشت و داشت تا مرحله گل و غنچه دهي طبق دستورالعمل هاي رايج انجام شد. براي ارزيابي كيفيت عمليات سمپاشي صفات قطر ميانه عددي، قطر ميانه حجمي، نسبت يكنواختي پاشش، درصد پوشش با استفاده از تحليل كارت هاي حساس به آب با روش پردازش تصوير تعيين شد. تعداد و اندازه نقاط بر روي كارت بيان كننده ميزان پاشش و اندازه ذرات مي باشد. اين كاغذها آغشته به محلول برموفنل بوده كه در حالت خشك زرد رنگ است اما به محض برخورد قطرات حاوي آب با سطح كاغذ، لكه هاي آبي رنگ درنتيجه يونيزه شدن رنگ اصلي بر سطح كاغذ پديدار مي گردد. كارت ها به شاخه حامل غوزه در سه منطقه پايين، وسط و بالاي بوته وصل مي شوند. بلافاصله بعد از سمپاشي كارت هاي حساس به آب از مزرعه جمع شده و به منظور استفاده در نرم افزار پردازش تصوير توسط اسكنر به طور جداگانه تصويربرداري مي شوند.يافته ها:نتايج نشان داد كه پهپاد سمپاش داراي كمترين درصد پوشش سطح در سه ناحيه بوته بود. بهترين شاخص كيفيت پاشش متعلق به سمپاش بوم دار با مقدار 2/43 و بعد از آن پهپاد سمپاش با مقدار 2/95 بود. هم‏چنين سمپاش بوم دار بيشترين يكنواختي قطر ميانه حجمي و پهپاد سمپاش بيشترين قطر ميانه عددي را داشتند. از لحاظ سرعت سمپاشي و مقدار صرفه جويي در مصرف آب، استفاده از پهپاد سمپاش بهترين گزينه مي باشد. از نظر تعداد كل قطرات سم در تمام سطوح پوشش گياهي، پهپاد سمپاش و سمپاش بوم دار پشت تراكتوري و هم چنين سمپاش بوم دار و لانس دار پشت تراكتوري شبيه يكديگر هستند. كمترين تعداد قطرات نيز متعلق به پهپاد سمپاش با مقدار حدود 317 قطره در هر سانتي متر مربع است.نتيجه گيري:انتخاب بهترين سمپاش براي كنترل آفات پنبه به وسعت مزرعه، مقدار آفت، ارتفاع بوته و در دسترس بودن سمپاش و هزينه سمپاشي وابسته است. پهپاد سمپاش بهترين بازده مزرعه اي را داشت و در صورت وسيع بودن مزرعه و طغيان، سريع ترين روش سمپاشي استفاده از پهپاد است. درصورتي كه طغيان آفت نباشد و زمان براي سمپاشي باشد، سمپاش بوم دار با توجه به شاخص كيفيت پاشش، بهترين گزينه است، البته درصورتي كه ارتفاع بوته سبب خسارت زياد به غوزه و محصول نشود. اگر طغيان آفت در زماني باشد كه به دليل بارندگي يا پس از آبياري يا به دليل ارتفاع زياد محصول، امكان تردد در مزرعه نباشد بهترين و سريع ترين روش پهپاد است. در صورت نبود پهپاد سمپاش در اين شرايط تنها گزينه، سمپاش لانس دار است كه كمترين كيفيت سمپاشي را دارد.