فراتحيل فراسنجه هاي مختلف محيطي و ژنتيكي صفات مرتبط با باروري در گاوهاي شيري

مقدمه و هدف: باروري از مهمترين صفات اقتصادي در پرورش گاو شيري مي باشد كه عدم توجه به آن علاوه بر آثار منفي بر صفات عملكردي مانند توليد شير، موجب كاهش سودآوري صنعت پرورش گاو شيري مي شود. لذا هدف اين مطالعه فراتحليل صفات مرتبط با باروري و تعيين راهبرد مناسب در كنترل و بهبود باروري در گاوهاي شيري بود. مواد و روش ها: براي اين منظور با جستجو در بانك هاي اطلاعاتي ، تعداد 38 مقاله مرتبط با باروري در گله هاي مختلف گاو شيري جمع آوري و فراسنجه هاي مختلف شامل مؤلفه هاي واريانس ژنتيكي افزايشي و باقيمانده، وراثت پذيري، تكرار پذيري و همبستگي هاي ژنتيكي در بين صفات توليد مثلي و خصوصيات توصيفي صفات شامل ميانگين، حداقل، حداكثر، ضريب تغييرات براي صفاتي كه حداقل در سه مقاله وجود داشت، به عنوان يك متغير جديد استخراج و مورد تجزيه و تحليل آماري قرار گرفتند. صفات مورد مطالعه شامل سن در اولين تلقيح، سن در اولين گوساله زايي، فاصله گوساله زايي، روزهاي باز، تعداد تلقيح، طول آبستني، اولين تلقيح منجر به آبستني و نرخ عدم بازگشت در 56 روز بودند. تجزيه و تحليل داده ها با مدل هاي رگرسيوني با نرم افزارهاي SAS نسخه 9/2 و Comprehensive Meta-analysis انجام گرفت. در نهايت مقالات به چهار منطقه آسيا، افريقا، امريكا و اروپا گروه بندي شده و فراسنجه هاي مختلف شامل ميانگين، وراثت پذيري و تكرار پذيري صفات مختلف باروري با رويه GLM نرم افزار SAS تجزيه و تحليل و ميانگين گروه ها با روش توكي در سطح احتمال 5 درصد مقايسه شدند. يافته ها: ميانگين صفات تعداد روزهاي باز، سن در اولين گوساله زايي، سن در اولين تلقيح، فاصله گوساله زايي و طول دوره آبستني بر حسب روز و صفات اولين  تلقيح منجر به آبستني و نرخ عدم بازگشت بر حسب درصد و تعداد تلقيح به ازاي هر آبستني به ترتيب برابر با 139/2، 888/3، 501/6، 411/8، 278/8 روز، 62/8، 21 درصد و 2/1 بودند. همچنين ميزان وراثت پذيري صفات مذكور به ترتيب 0/06، 0/2، 0/3، 0/06، 0/1، 0/1، 0/07 و 0/08 برآورد شد. ميزان تكرار پذيري صفات تعداد روزهاي باز، فاصله گوساله زايي، اولين تلقيح منجر به آبستني، طول دوره آبستني و تعداد تلقيح به ازاي هر آبستني به ترتيب 0/1، 0/1، 0/07، 0/1 و 0/06 بودند. همبستگي ژنتيكي مثبت و منفي متوسط و گاهاً بالايي در بين اكثر صفات مرتبط با باروري وجود داشت. نتايج مقايسه برآوردها در چهار قاره آسيا، افريقا، اروپا و امريكا در تمام صفات مرتبط با باروري غيرمعني دار بودند (0/05 p). نتيجه گيري: تمام برآوردهاي مذكور كه در اكثر موارد قابل اعتماد هستند و نزديك به هم مي باشند حكايت از پايين بودن ميزان وراثت پذيري و تكرار پذيري صفات مذكور دارد و استفاده از روش هاي معمول اصلاح نژادي نمي تواند دام هاي با ارزش ژنتيكي بالا را با دقت و صحت خوبي تعيين نمايد، فلذا بهبود مديريت گاوهاي شيري و كنترل عوامل محيطي و استفاده از برنامه هاي آميخته گري و همچنين ارزيابي ژنوميكي دام ها توصيه مي شود.