پيش بيني ژنومي اثرات افزايشي و غالبيت بر برخي صفات اقتصادي گوسفند مغاني

مقدمه و هدف: اثرات ژنتيكي غالبيت ممكن است سهم مهمي در كل تنوع ژنتيكي صفات كمي و پيچيده داشته باشند.  با اين حال، تحقيقات نشانگرهاي گسترده ژنوم براي مطالعه پيش‌ بيني ژنومي و مكانيسم‌هاي ژنتيكي صفات پيچيده عموماً اثرات ژنتيكي غالبيت را ناديده مي‌گيرند. افزايش در دسترس بودن مجموعه داده‌هاي ژنومي و مزاياي بالقوه اثرات ژنتيكي غيرافزايشي، اخيراً تركيب نمودن اين اثرات در مدل‌هاي پيش‌ بيني ژنومي  بسيار مورد توجه قرار گرفته است. مواد و روش ها: ژنومي با 3 كروموزوم با اندازه هر كدام 100 سانتي مورگان،  داراي ه 200  و 1000  QTL و نشانگر دو آللي روي هر كروموزوم شبيه سازي شدند. سپس اطلاعات مربوط به ركوردهاي شجره، خويشاوندي، سال تولد، وزن از شيرگيري، جنس نتاج، درصد دوقلوزايي، وزن لاشه، كيفيت لاشه، سن اولين زايش، تراكم پشم و ساير صفات اقتصادي گوسفند مغاني كه از طريق مركز اصلاح نژاد جعفرآباد مغان (طي سال هاي 1382 تا 1393) در دسترس قرار گرفت، ماتريس فنوتيپي مدل را تشكيل دادند. اثرات ژنتيكي افزايشي و غالبيت و صحت پيش بيني ژنومي 7 صفت شامل صفات رشد، كيفيت لاشه، پشم و باروري از طريق دو مدل خطي اتخاذ شد: (1) يك مدل اثر افزايشي (MAG) و (2) يك مدل شامل اثرات ژنتيكي افزايشي و غالبيت (MADG)، علاوه بر اين، از روش اعتبارسنجي متقابل 5 لايه براي ارزيابي قابليت پيش بيني ژنومي در دو مدل مختلف توسط نرم افزار R بسته HIBLUP استفاده شد. يافته ها: نتايج تخمين مؤلفه‌هاي واريانس براي هر صفت نشان داد كه وزن لاشه گرم (0/617) و درصد بره زايي به ازاء هر ميش (0/578)، بخش بزرگي از تنوع فنوتيپي توسط اثرات ژنتيكي غالبيت توضيح داده مي‌شود. نتايج اعتبار سنجي متقاطع نشان داد كه مدل  MADG، شامل اثرات ژنتيكي افزايشي و غالبيت، نسبت به مدل MAG  كه تنها داراي اثرات ژنتيكي افزايشي است مزيت دارد. يعني مدلي كه اثرات ژنتيكي غالبيت را شامل مي‌شود، صحت پيش بيني ژنومي را بهبود مي بخشد. نتيجه گيري: عملكرد بهتر (صحت پيش ‌بيني) مدل MADG  براي برخي صفات در مقايسه با مدل MAG نشان مي‌دهد كه اثرات غلبه بايستي در مدل‌هاي ارزيابي ژنتيكي حيوانات گنجانده شود تا صحت پيش‌ بيني فنوتيپ‌هاي آينده بهبود يابد. همچنين كاربرد مدل  MADG مي تواند ابزار مفيدي براي تصميم  حذف حيوانات در مزارع باشد و استفاده از كل ژنتيك بالقوه نتاج در برنامه هاي جفت گيري ممكن است عملكرد نتاج را بهبود بخشد.