اثرات افزودن پري‌بيوتيك مايع و آنتي‌بيوتيك بر عملكرد توليد، كيفيت تخم مرغ، فراسنجه هاي خوني و عملكرد سيستم ايمني مرغ‌هاي تخم‌گذار در دوره پس از تولك

مقدمه و هدف: استفاده از پري‌بيوبيوتيك‌ها در جيره‌هاي غذايي مرغ‌هاي تخم‌گذار مي‌تواند به عنوان جايگزيني براي آنتي‌بيوتيك‌هاي محرك رشد عمل كند و اثرات مفيدي بر عملكرد توليد و كيفيت تخم‌مرغ داشته باشد. اين آزمايش جهت ارزيابي اثرات افزودن سطوح مختلف پري‌بيوتيك مايع بر عملكرد توليد، كيفيت تخم‌مرغ در دما و زمان‌هاي مختلف نگهداري، عملكرد سيستم ايمني هومورال و فراسنجه هاي خوني مرغ‌هاي تخم‌گذار در دوره پس از تولك انجام شد. مواد و روش‌ها: بدين منظور تعداد 144 قطعه مرغ تخم‌گذار لگهورن سويه، هاي لاين W-36 در سن 83 هفتگي در قالب طرح كاملاً تصادفي به 6 تيمار، 4 تكرار 6 قطعه‌اي اختصاص داده شد و جيره‌هاي آزمايشي به مدّت 6 هفته تغذيه شدند. جيره‌هاي غذايي آزمايشي عبارت بودند از: 1- جيره شاهد بر پايه ذرت-كنجاله سويا و بدون افزودن پري بيوتيك مايع، 2 الي 5- جيره پايه به همراه افزودن 0/5، 1، 1/5، 2 ميلي‌‌ليتر در هر كيلوگرم جيره غذايي پري بيوتيك مايع، 6- جيره پايه به همراه افزودن 500 ميلي‌گرم آنتي‌بيوتيك اكسي‌تتراسايكلين در هر كيلوگرم جيره غذايي. صفات عملكرد توليد از قبيل درصد توليد تخم‌مرغ، وزن تخم مرغ، توليد توده‌اي تخم‌مرغ، به صورت روزانه و مصرف خوراك و ضريب تبديل خوراك به صورت هفتگي محاسبه شد. براي بررسي اثرات استفاده از افزودني بر صفات مرتبط با كيفيت تخم‌مرغ در دما دماي يخچال (Cº4) و دماي اتاق (Cº25) و زمان مختلف نگهداري (0، 7 و 14 روز)، در پايان هفته 2، 4 و 6 آزمايش، دو عدد تخم‌مرغ از هر تكرار انتخاب و صفات مرتبط اندازه گيري شد. بررسي عملكرد سيستم ايمني هومورال با اندازه‌گيري عيار آنتي‌بادي توليد شده بر عليه گلبول قرمز گوسفند (SRBC) انجام گرفت. تجزيه و تحليل داده‌هاي اين آزمايش در قالب طرح كاملاً تصادفي با استفاده از نرم‌افزار آماري SAS صورت گرفت. تجزيه واريانس داده‌هاي صفات كيفيت تخم‌مرغ در قالب طرح كاملاً تصادفي با آرايش فاكتوريل 3×2×6 (6 سطح پري‌بيوتيك مايع و آنتي‌بيوتيك، 2 دماي نگهداري و سه زمان مختلف نگهداري) انجام گرفت. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه با افزايش پري بيوتيك مايع در جيره غذايي درصد توليد تخم مرغ (0/0057=p) و توليد توده‌اي تخم‌مرغ (0/0013=p) به طور خطي افزايش و ضريب تبديل خوراك (0/0016=p) به طور خطي كاهش يافت. استفاده از پري بيوتيك مايع تأثير معني‌داري بر صفات كيفيت خارجي تخم مرغ از جمله شاخص شكل تخم مرغ، درصد پوسته و ضخامت پوسته نداشت(p 0.05)، ولي اثر مدت زمان نگهداري بر شاخص شكل تخم مرغ و اثر دماي نگهداري بر ضخامت پوسته و شاخص شكل تخم مرغ معني‌دار بود (p 0.05). افزودن پري بيوتيك مايع سطح كلسترول، گلوكز، كلسيم و آسپارتات آمينوترانسفراز سرم خون مرغ‌هاي تخم‌گذار را تحت تأثير قرار داد (p 0.05). توليد ايمونوگلوبولين كل با افزايش سطح پري‌بيوتيك افزودني در جيره غذايي افزايش يافت (p 0.05). نتيجه‌گيري: در مجموع، مي‌توان به جاي استفاده از آنتي‌بيوتيك محرك رشد، از 2 ميلي‌ليتر پري‌بيوتيك مايع در هر كيلوگرم جيره غذايي مرغ‌هاي تخم‌گذار در دوره پس از تولك استفاده كرد، در اين صورت، عملكرد توليد افزايش مي‌يابد و با تقويت سطح ايمونوگلوبولين‌هاي اختصاصي، وضعيت سيستم ايمني بهبود مي‌يابد.