تأثير فرآوري ذرت سيلوشده با قارچ شيزوفيلوم كمون بر تركيب شيميايي، تجزيه‌پذيري شكمبه‌اي و توليد گاز در شرايط برون‌تني

مقدمه و هدف: براي غلبه بر مشكلات ناشي از كمبود خوراك دام، تلاش مي‌شود دسترسي به مواد مغذي خوراك‌ها و قابليت‌ هضم آن‌ها افزايش يابد كه از جمله‌ي اين تلاش‌ها مي‌توان به بهبود ارزش غذايي گياهان علوفه‌اي با استفاده از فرآوري بيولوژيكي اشاره كرد. شيزوفيلوم كمون يك قارچ خوراكي از خانواده بازيدوميست‌ها است كه براي فراوري زيستي علوفه‌ها مورد استفاده قرار گرفته است. هدف از پژوهش حاضر بررسي اثر قارچ شيزوفيلوم كمون به‌صورت كشت مايع و كشت جامد بر تركيب شيميايي، حجم گاز توليدي، تجزيه‌پذيري ماده خشك، تجزيه‌پذيري الياف نامحلول در شوينده خنثي و اسيدهاي چرب فرار توليدي ذرت سيلوشده بود. مواد و روش‌ها: به‌منظور فراوري، يك قسمت 1×1 (سانتي‌مترمربع) از قارچ هفت‌روزه‌ رشد يافته در محيط كشت جامد حاوي سيب‌زميني، دكستروز و آگار به درون محفظه شيشه اي حاوي 200 گرم ذرت سيلوشده استريل و خيس شده تلقيح شد. 100 ميلي‌ليتر از محيط كشت مايع حاوي آنزيم هاي مترشحه پس از فيلتراسيون قارچ هاي رويي مايع به درون محفظه شيشه اي حاوي 200 گرم ذرت سيلوشده استريل و خيس شده تلقيح و به مدت 25روز در دماي 26 درجه سانتي‌گراد نگهداري شد. ميزان توليد گاز تيمار‌ها در ويال‌هاي شيشه‌اي و تجزيه‌پذيري با استفاده از كيسه‌هاي نايلوني و سه رأس گاو هلشتاين فيستولا گذاري شده، اندازه‌گيري گرديد. يافته‌ها: فراوري ذرت سيلوشده با هر دو روش كشت سبب كاهش ماده خشك، ماده آلي و الياف نامحلول در شوينده خنثي شد (p˂0.05). مقدار پروتئين در گروه‌هاي تيمار شده نسبت به گروه شاهد افزايش يافت و فراوري به روش كشت جامد بيش‌ترين تاثير را در تغيير مقدار پروتئين سيلاژ داشت. الياف گوارش ناپذير نامحلول در شوينده خنثي در گروه تيمارها افزايش يافت. ذرت سيلوشده فراوري‌شده به روش كشت جامد حجم گاز توليدي، گوارش‌پذيري ماده آلي و انرژي قابل متابوليسم بيش‌تري را نسبت به كشت مايع و گروه شاهد نشان داد. فراوري به روش كشت جامد تأثيري بر تجزيه‌پذيري ماده خشك سيلاژ نداشت اما فراوري به روش كشت مايع سبب كاهش تجزيه‌پذيري شد. فراوري به روش كشت مايع سبب افزايش مقدار كل اسيدهاي چرب فرار توليدي شد. فراوري ذرت سيلوشده با هر دو روش كشت جامد و مايع تأثيري در مقدار نيتروژن آمونياكي نداشت. نتيجه‌گيري: به‌طوركلي نتايج نشان داد كه فراوري ذرت سيلوشده به روش كشت جامد و كشت مايع سبب افزايش مقدار پروتئين، حجم گاز توليدي، انرژي قابل متابوليسم، قابليت هضم ماده خشك و ماده آلي شد، اما به دليل ماهيت نوع فعاليت آنزيمي قارچ شيزوفيلوم كمون مقدار تجزيه‌پذيري ماده خشك و الياف نامحلول در شوينده خنثي ذرت سيلوشده فراوري‌شده كاهش يافت.