بررسي ارزش تغذيه اي كاه گندم عمل آوري شده با گاز آمونياك در تغذيه گوساله هاي پرواري

مقدمه و هدف: عمل‌آوري محصولات فرعي كشاورزي براي تغذيه دام مي‌تواند عرضه خوراك دام را بدون افزايش سطح توليد فعلي و صرفاً با بهبود بهره‌وري از طريق ارتقاي كارايي انرژي و حفظ آن در زنجيره تامين غذا افزايش دهد و همزمان از نگراني هاي مديريت پسماند، امنيت غذايي، محدوديت منابع و حفظ محيط زيست بكاهد. در نتيجه اين عمل آوري، رقابت انسان و دام براي غذا تقليل يافته و قيمت تمام شده خوراك كاهش مي‌يابد. مواد و روش‌ها: اين آزمايش طي دو مرحله انجام شد. در مرحله اول، كاه گندم با گاز آمونياك در سطوح صفر ، 2، 2/5و 3 درصد ماده خشك و رطوبت با سطوح صفر، 20، 25 و 30 درصد در قالب يك آزمايش فاكتوريل عمل‌آوري شد و تركيب شيميايي و گوارش پذيري نمونه‌ها تعيين و مورد مقايسه قرارگرفت. در مرحله دوم، به منظور بررسي اثرات استفاده از كاه آمونياكي در جيره گوساله‌هاي پرواري، تعداد 24 راس گوساله پرواري از نژاد سيمنتال با وزن اوليه 15± 356 به دو گروه شاهد و آزمايشي تقسيم شدند. در گروه شاهد از كاه معمولي استفاده شد و در گروه آزمايشي كاه آمونياكي شده با سه درصد گاز آمونياك و 30 درصد رطوبت، جايگزين كاه معمولي شد و مصرف ماده خشك و افزايش وزن روزانه، ضريب تبديل خوراك و هزينه افزايش وزن گوساله ها طي مدت پنج ماه بررسي و بين دو گروه مورد مقايسه قرار گرفت. يافته‌ها: آمونياكي كردن كاه تاثير معني‌داري بر مقدار ماده آلي و خاكستر آن نداشت. درصد پروتئين خام كاه در نتيجه آمونياكي كردن تا 2/7 برابر افزايش يافت و با بيشتر شدن سطح گاز و مقدار رطوبت، مقدار پروتئين خام كاه  افزايش يافت (0/01 p). آمونياكي كردن باعث كاهش مقدار الياف نامحلول در شوينده خنثي(0/01 p)، افزايش الياف نامحلول در شوينده اسيدي(0/01 p)، كاهش مقدار همي سلولز (0/01 p) و افزايش ليگنين نامحلول در شوينده اسيدي كاه شد (0/01 p) همچنين گوارش‌پذيري ماده خشك و ماده آلي كاه بواسطه آمونياكي كردن بهبود يافت. مصرف ماده خشك روزانه دام‌ها در كل دوره در گروه آزمايشي افزايش يافت (0/01 p). افزايش وزن روزانه و ميانگين وزن پايان دوره دام ها، در گروه آزمايشي در كل دوره به شكل معني‌داري بيشتر از گروه شاهد بود (0/01 p). ضريب تبديل خوراك در كل دوره به شكل معني داري در دام هاي دريافت كننده كاه عمل آوري با گاز آمونياك بهبود يافت (0/01 p). استفاده از كاه آمونياكي عمل آوري شده با سه درصد گاز آمونياك و 30 درصد رطوبت باعث كاهش قيمت جيره و هزينه خوراك براي هر كيلوگرم افزايش وزن دام شد.  نتيجه گيري: آمونياكي كردن با استفاده از گازآمونياك روشي ساده، سريع و موثر براي فرآوري كاه و افزايش ارزش غذايي و گوارش پذيري آن براي دام است و صرفه اقتصادي آن بستگي به دسترسي و قيمت گاز و روش مورد استفاده دارد.