تحليل ديدگاه‌ها و نظريّه‌هاي مديريّت مرزي در مقياس‌هاي ملّي و فراملّي

امروزه با توجه به نقش، اهميت و جايگاه مرز در جغرافياي سياسي و همچنين در تعيين حدود صلاحيت و حاكميت دولت‌ها ازيك‌طرف و مديريت آن‌ها براي حفاظت از كشور از طرف ديگر را مي‌توان از مهم‌ترين پارامترها و شاخص‌هاي مؤثر در رابطه با امنيت مرزي و جلوگيري از چالش‌هاي موجود در نواحي مرزي به‌حساب آورد. در اين راستا، مديريت مرزي از مهم‌ترين موضوعات قابل‌توجه در مطالعات سياسي به شمار مي‌رود كه باوجود پيامدهاي عصر جهاني‌شدن، كنترل و مديريت مرز در دو مقياس ملّي و فراملّي كاملاً تحت تأثير قرارگرفته‌اند كه تاكنون ديدگاه‌ها و نظريّه‌هاي متعدّدي به‌طور مستقيم و غيرمستقيم در اين رابطه شكل‌گرفته‌اند. بنابراين، به جهت شناخت و درك بهتر اين ديدگاه‌ها و نظريّه‌هاي مرتبط و تعميم‌پذير در مديريت مرزي در دو مقياس ملّي و فراملّي، پژوهش حاضر در پي پاسخ به اين پرسش است كه نظريه‌ها و ديدگاه‌هاي موجود و مرتبط با مديريت مرز در مقياس‌هاي ملّي و فراملّي چه وجوه تمايز و تشابهي با هم دارند. فلذا، پژوهش حاضر از نوع هدف بنيادي ـ نظري و با روش توصيفي ـ تحليلي انجام‌گرفته‌شده است. در تجزيه‌وتحليل داده‌ها سعي شده تا به مهم‌ترين تمايزات و تشابهات ناشي از نظرات موجود مديريت مرز در دو مقياس ملي و فراملي پرداخته شود. بر همين مبنا، نتايج پژوهش حاكي از آن است كه بهترين و مطلوب‌ترين ديدگاه مديريت مرزي در مقياس ملّي، رويكرد يا ديدگاه «تلفيقي و همه‌جانبه» به مرز بوده و در مقياس فراملّي، رويكرد «مديريت هماهنگ و يكپارچه مرزي» و به‌كارگيري آن از سوي چند كشور در جهان به‌منظور تأمين امنيت جهاني و به‌دوراز خشونت‌ها و تهديدات امنيتي مرزي مي‌تواند به‌عنوان كارآمدترين ديدگاه قلمداد شود.