تحليلي بر عوامل مؤثر بر شكار، اهداف و كاركردهاي آن در عصر ناصري

شاهان در اكثر دوره‌هاي تاريخي به تفريحات متفاوتي پرداخته‌اند، اما يكي از سرگرمي‌هايي كه در بين همه‌ي آنان مشترك بوده، شكار است. دودمان‌هاي مختلف حاكم بر ايران همواره به شكار توجه ويژه‌اي داشته‌اند و دوره‌ي قاجار يكي از نمايان‌ترين اين دوره‌هاست، بويژه در عصر ناصري شخص ناصرالدين‌شاه، شاهزادگان و حتي مردمان عادي هم به شكار علاقه‌ي وافري داشتند و به همين دليل همه‌روزه به شكارگري مشغول بودند. در پژوهش حاضر تلاش خواهد شد تا با روش توصيفي-تحليلي و با بهره گيري از متون دست اول، سفرنامه‌ها و خاطرات به اين پرسش پاسخ داده شود كه عوامل مؤثر بر شكار، كاركردهاي شكار و اهداف شكار در عصر ناصري چه بوده اند؟ دستاوردهاي پژوهش بيانگر آن است كه آب‌وهوا، قرق‌گاه‌ها، وفور شكارگاه‌ها، توان و قدرت فيزيكي افراد، باورهاي بي‌اساس، تنوع در آلات شكار و رفتار تحسين‌آميز، از عوامل مؤثر بر طريقه‌ي شكارگري در اين دوره بوده اند. شكار در دوران قاجار بويژه عصر ناصري به دو صورت آزاد و قرق انجام مي‌گرفت. در شكار آزاد، شاه و همه‌ي افراد مجاز به شكارگري بودند، اما شكار قرق اغلب مختص به شاه بود. اگرچه نخستين انگيزه‌ي شاه و درباريان از شكار، تفريح و سرگرمي بود، اما در حقيقت اهداف ديگري مانند تمرين مهارت، تأمين آذوقه از گوشت شكار، تقويت روابط خارجي با فرستادن حيوانات شكار شده به عنوان خلعت، ارضاي حس سلحشوري و قدرت و دفع خطرات احتمالي را نيز در پي داشت.