پديدارشناسي هرمنوتيكي در پژوهش كيفي

براي پديدارشناسي به مثابه روش تحقيق كيفي روش‎شناسي‎هاي متنوعي ارائه شده است. اين تنوع را مي‎توان ذيل دو رويكرد عمده‎ قرار داد: پديدارشناسي توصيفي و پديدارشناسي هرمنوتيكي. در اين مقاله ضمن تأكيد بر پيوند گسست‎ناپذير فلسفه و روش در پديدارشناسي، تلاش مي‎شود تا مباني فلسفي پديدارشناسي هرمنوتيكي را مورد كاوش قرار داده، پيوند يادشده را در فرايند تحقيق رديابي كنيم. بر اين اساس مقاله به دو قسمت تقسيم مي‎شود؛ در قسمت نخست به زمينه‎هاي تاريخي ظهور پديدارشناسي پرداخته و نسبت پديدارشناسي هرمنوتيكي را با پديدارشناسي توصيفي روشن و به مباني هستي‎شناختي و معرفت‎شناختي پديدارشناسي هرمنوتيكي اشاره كرده‎ايم. در قسمت دوم، از خلال پرداختن به آراي هايدگر و گادامر نشان داده‎ايم كه مباني فلسفي در روش پديدارشناسي هرمنوتيكي در سراسر فرايند پژوهش حضوري فعالانه دارد و به چگونگي رويارويي‌‌ ما با موضوعات و مسائل در پژوهش ساختار و جهت مي‎دهد.‎ گشودگي نسبت به پديدار و گفتگوي مداوم با آن، مهم‎ترين خصلت اين روش است كه به مثابه يك پراكسيس از لحظۀ انتخاب موضوع و مواجهه‎ با ادبيات پژوهش و نظريه‎ها تا گردآوري و تحليل داده‎ها و نگارش پژوهش همواره در تحقيق حضور دارد و آن را هدايت مي‎كند.