الگوي عدم بلوغ اخلاق حرفه‌اي حسابرسان در ايران: با رويكرد نظريه داده‌بنياد

امروزه، حسابرسان براي تحقق اهداف اساسي حرفه خود يعني اعتباردهي به صورت‌هاي مالي بايد از آموزه اخلاق فردي و اخلاق حرفه‌اي برخوردار باشند. در پژوهش حاضر، براي تبيين شرايط فعلي بلوغ اخلاق حرفه‌اي حسابرسان، مصاحبه نيمه‌ساختاريافته از 14 نفر خبره شامل اعضاي هيئت‌علمي شاغل در حرفه حسابرسي، اعضاي جامعه حسابداران رسمي، اعضاي كانون كارشناسان يا كارشناسان قوه قضائيه، متخصصان امور مالياتي، مديران مالي شركت‌ها با حداقل سابقه 5 سال حسابرسي، تا پايان سال 1401 كه به‌صورت هدفمند و به روش گلوله‌برفي انتخاب شده‌اند، انجام شد. يافته‌هاي پژوهش حاضر مبين عدم بلوغ اخلاقي حرفه‌اي حسابرسان  در ايران است كه ناشي از برخي شرايط علي بوده و حسابرسان در مواجه با اين پديده اقدام به اتخاذ دو راهبرد يعني مقابله دفاعي يا مقابله ناسازگارانه مي‌نمايند. همچنين نارسايي در قوانين و مقررات، ضعف‌هاي موجود در نظام آموزش و پژوهش و فرهنگ‌سازماني، شرايط اقتصادي و ساختار حرفه، از شرايط مداخله‌گر مؤثر بر عدم بلوغ اخلاق حرفه‌اي حسابرسان هستند كه عدم بلوغ اخلاق حرفه‌اي را تشديد مي‌كنند. انتظار مي رود نهادهاي تصميم گير علمي و حرفه اي با توجه به اين الگو، در جهت ﺗﻮﺳﻌه‌ ﺣﻮزه اخلاق و رهبري اخلاقي در داﺧﻞﻛﺸﻮر، اﻳﺠﺎد اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي اخلاقي و تدوين دوره هاي آموزشي كاريردي كه ﺑﻪ بهبود اخلاق حرفه‌اي حسابرسان براي انجام وظيفه اعتبار دهي به صورت‌هاي مالي ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ، گام بردارند.