بررسي فرايند شناخت صورت‌هاي مالي توسط استفاده‌كنندگان غيرحرفه‌اي با استفاده از‌ تحليل داده‌هاي رديابي چشم

مطالعه فرايند تصميم‌گيري استفاده‌ كنندگان غيرحرفه‌اي اطلاعات مالي، به‌دليل ضعف ايشان در درك و تفسير اطلاعات، همواره مورد توجه نهادهاي قانون‌گذار، استانداردگذاران و پژوهشگران حوزه حسابداري بوده و تلاش مي‌شود با رمزگشايي از جعبه سياه رفتار تصميم‌گيري ايشان راهكارهايي جهت بهبود گزارشگري مالي در جهت حفظ منافع اين گروه آسيب‌پذير ارائه شود. در اين راستا، پژوهش حاضر با هدف شناختِ نحوه شناخت (فراشناخت) صورت‌هاي مالي توسط استفاده‌كنندگان غيرحرفه‌اي، به كمك ابزار رديابي چشم از دريچه چشم ايشان به گزارش‌ها نگريسته و مشاهدات را مستند و تحليل مي‌نمايد. از 14 مشاركت‌كننده (داراي تحصيلات نامرتبط به حوزه مالي) خواسته شد به 14 پرسش درباره صورت سود و زيان، صورت وضعيت مالي و صورت جريان‌هاي نقدي پاسخ دهند. سپس داده‌هاي مختصات نگاه ايشان كه حين پاسخگويي ثبت گرديده است، به كمك تكنيك‌هاي آماري و مصورسازي داده‌ها تجزيه و تحليل شد. نتايج اين پژوهش نشان مي‌دهد كه استفاده‌كنندگان غيرحرفه‌اي در هنگام مطالعه صورت وضعيت مالي با بارشناختي بيشتري مواجه مي‌شوند. اين‌ گروه‌، صورت‌ها را بر اساس ترتيب ارائه اطلاعات مطالعه كرده و زمان زيادي را صرف بررسي و درك شرح اقلام صورت‌هاي مالي مي‌كنند كه ممكن است در مواردي از زمان صرف شده جهت بررسي ارقام مربوطه نيز بيشتر باشد. ايشان بر اطلاعات سال‌جاري بيش از ارقام مقايسه‌اي اتكا مي‌كنند، اما ارقام مقايسه‌اي نيز در الگوهاي مطالعه استفاده‌كنندگان غيرحرفه‌اي موثرند. بعلاوه اقلام موثر در تصميم‌گيري ايشان شناسايي و گزارش شد. اين يافته مي‌تواند از منظر نهادهاي استانداردگذار در جهت بهبود گزارشگري مالي و حفاظت از منافع استفاده‌كنندگان غيرحرفه‌اي اطلاعات حسابداري، مفيد باشد.