كاربست تحليل مضمون آترايد استرلينگ در واكاوي شاخص‌هاي گزارشگري زيست‌محيطي

با توجه به اهميت مسائل زيست‌محيطي و چالش جدي كه شركت‌ها براي گزارش فعاليت‌هاي زيست‌محيطي خود با آن روبرو هستند، هدف پژوهش حاضر واكاوي شاخص‌هاي گزارشگري زيست‌محيطي است؛ كه مي‌تواند جهت تقويت و بهبود اين نوع گزارشگري، به‌عنوان يكي از ابزارهاي مهم پاسخگويي در مقابل ذينفعان استفاده شود. در فاز اول، ادبيات حوزه گزارشگري زيست‌محيطي بررسي گرديد كه حاكي از اين است كه شركت‌هاي ايراني در مقايسه با اكثر كشورهاي دنيا نسبت به گزارشگري زيست‌محيطي غفلت نموده‌اند و قانون يا استانداردي شركت‌ها را ملزم به افشا اطلاعات زيست‌محيطي نمي‌كند. بنابراين هرگونه افشا در اين زمينه به صورت داوطلبانه است و نشان‌دهنده عدم وجود شاخص‌هاي قابل‌تأييد و مشخص در جهت تهيه گزارش زيست‌محيطي است. سپس  از طريق مصاحبه با صاحب‌نظران و كارشناسان دانشگاهي و اجرايي باسابقه در حوزه مذكور در سال 1400، داده‌هاي كيفي جمع‌آوري گرديد. اين خبرگان بر اساس روش نمونه‌گيري هدفمند با رويكرد گلوله برفي انتخاب شدند و انجام مصاحبه‌ها تا زمان دستيابي به اشباع نظري ادامه يافت. در فاز دوم بعد از بررسي مصاحبه‌ها، داده‌هاي كيفي جمع‌آوري‌شده به روش تحليل مضمون آترايد-استرلينگ و به كمك نرم‌افزار مكس‌كيودا كدگذاري و دسته‌بندي شدند. يافته‌هاي تحليل مضمون منجر به شناسايي 2 مضمون فراگير، 7 مضمون سازمان دهنده و 39 مضمون پايه گرديد. نتايج اين پژوهش بيانگر اين است كه گزارشگري زيست‌محيطي برمبناي دو مضمون فراگير 1- افشاء اطلاعات سخت و 2- افشاء اطلاعات نرم قابل تبيين است. شناسايي شاخص‌هاي گزارشگري زيست‌محيطي بر اين مبنا و به‌كارگيري آن‌ها با افزايش قابليت تأييد اطلاعات، به بهبود پاسخگويي، كاهش عدم تقارن اطلاعاتي و اخذ تصميمات مناسب منجر مي‌شود.