بررسي معادباوري بر كيفيت پاسخگويي در نظام حسابداري

از ديدگاه اسلام، منشاء پاسخگويي در اعتقاد به معاد است. با توجه به اين‌كه در برخي منابع از حسابداري به عنوان زبان پاسخگويي ياد مي‌شود و محور اين تفكر تئوري ساخت‌يابي است، هدف پژوهش حاضر با تاكيد بر عامليت طبق تئوري ساخت‌يابي، بررسي تاثير معادباوري بر كيفيت پاسخگويي در حسابداري مي‌باشد. پژوهش حاضر از لحاظ رويكرد كمي است. براي تجزيه و تحليل از روش همبستگي مبتني بر تحليل عامل تاييدي و مدل‌سازي معادلات ساختاري استفاده شد. جامعه آماري پژوهش در قلمرو زماني سال 1401 شامل اعضاي هيات علمي دانشگاه و حسابرسان رسمي عضو جامعه حسابداران رسمي است كه حجم نمونه طبق روش‌شناسي مدل‌يابي معادلات ساختاري 243 نفر تعيين شده است. ابزار جمع‌آورده داده‌ها، پرسشنامه استخراجي از تحقيقات پيشين است. تجزيه و تحليل داده‌ها در قالب مدل معادلات ساختاري نشان مي‌دهد كه تاثير اعتقاد به معاد بر كيفيت پاسخگويي در حسابداري به صورت قوي معنادار است، اين تاثير از تاييد سه نوع رابطه در مسير پاسخگويي شامل 1- رابطه بين معادباوري و عامليت، 2- رابطه دوسويه بين عامليت و ساختار و 3- رابطه بين ساختار و ابعاد اعتقادي، اخلاقي، اجتماعي، مالي و پايداري؛ حاصل شده است. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد معادباوريِ عامليت، طبق تئوري ساخت‌يابي در ايجاد ساختارها و نظام‌هاي ارزشي و اخلاقي از جمله نظام حسابداري تاثير دارد كه كيفيت پاسخگويي يكي از اركان نظام حسابداري و گزارشگري مالي است. كيفيت پاسخگويي حاصل از تفكر اعتقاد به معاد، مبتني بر ابعاد پنج‌گانه اعتقادي، اخلاقي، اجتماعي، مالي و پايداري است. نتايج پژوهش حاضر با تاكيد بر معادباوريِ عامليت در دو بعد نظري و عملي، در صورت بكارگيري مي تواند بهبود كيفيت پاسخگويي نظام حسابداري را به دنبال داشته باشد.