ناپايداري منابع آب كشاورزي و توسعه روستايي در دشت رفسنجان

خشكسالي يا ناپايداري منابع آب كشاورزي آثاري را در ابعاد مختلف اقتصادي، اجتماعي، سياسي و زيست‌محيطي به‌ويژه در سكونتگاه‌هاي روستايي به همراه دارد. در اين پژوهش ارتباط بين ناپايداري منابع آب در بخش كشاورزي و توسعه روستايي در قالب ابعاد محيطي، اقتصادي و اجتماعي در سكونتگاه‌هاي روستايي دشت رفسنجان موردبررسي قرار گرفته است. روش انجام پژوهش به‌صورت توصيفي- تحليلي و مبتني بر روش كمي است. بر اساس فرمول كوكران تعداد پرسش‌نامه‌ها از تعداد 53263 خانوار روستايي يا شهرهاي كوچك با اقتصاد روستايي 380 نفر برآورد شده كه در طي تحقيق و بر اساس محدوديت‌ها و حذف پرسش‌نامه‌هاي نادرست، تعداد نمونه‌ها به 313 مورد رسيد. پرسش‌نامه‌ها در 16 طبقه دهستاني توزيع شده‌اند. در ادامه، در نرم‌افزار SPSS ميانگين شاخص‌هاي اقتصادي، اجتماعي و محيطي، مهاجرت و كميت و كيفيت آب مورد تحليل قرار گرفته و نتايج جهت سنجش معناداري در آزمون T مستقل تك نمونه‌اي، دوجمله‌اي يا باينوميال و كولموگوروف - اسميرنوف بررسي شده و در تأثير خشك‌سالي در دهستان‌هاي مختلف مورد مقايسه قرار گرفته است. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد شاخص‌هاي محيطي موردبررسي با ميانگين 99/3، شاخص‌هاي اقتصادي با ميانگين 88/3 و شاخص‌هاي اجتماعي با ميانگين 004/4 در طيف 5 تايي ليكرت تحت تأثير خشكسالي قرار گرفته است. بر اين اساس، پس از وقوع كم‌آبي يا خشك‌سالي، محيط طبيعي و انساني تحت تأثير قرار گرفته و توسعه روستايي در ابعاد محيطي، اجتماعي و اقتصادي در دشت رفسنجان با اختلال مواجه شده و مسائلي چون كاهش سطح زيركشت كشاورزي، كاهش درآمد، نشست زمين، فقر، بيكاري، مهاجرت و پيامدهاي زيست‌محيطي را به دنبال داشته است.