آسيب‌شناسي نظارت شرعي بازار سرمايه جمهوري اسلامي ايران (با تأكيد بر نقش كميته فقهي سازمان بورس و اوراق بهادار)

يكي از اركان ضروري براي اطمينان از انطباق با شريعت بازارهاي مالي كشورهاي اسلامي، وجود نظارت شرعي است. حاكميت نظارت شريعت به مجموعه ترتيبات سازماني و نهادي مربوط مي‌شود كه از طريق آن يك نهاد ارائه‌دهنده خدمات مالي اسلامي اطمينان حاصل مي‌كند كه در وراي ساختارهاي خود، يك نظارت شرعي مؤثر و مستقل وجود دارد. هدف از اين پژوهش آسيب‌شناسي دقيق فرايند نظارت شرعي در بازار سرمايه جمهوري اسلامي ايران با تأكيد بر جايگاه كميته تخصصي فقهي سازمان بورس و اوراق بهادار است. اين پژوهش كيفي از منظر هدف كاربردي و از منظر ماهيت و روش توصيفي ـ پيمايشي محسوب مي‌شود و با استفاده از روش پديدارشناسي توصيفي انجام گرفته است. تعداد مشاركت‌كنندگان در اين پژوهش 25 نفر از اعضاي كميته فقهي اصلي و فرعي سازمان بورس و اوراق بهادار، مسئولان، مديران و كارشناساني است كه به فراخور دستور جلسات كميته فقهي، در تمام يا برخي جلسات آن حضور داشته‌اند كه به روش نمونه‌گيري هدفمند انتخاب شدند. بنا به يافته‌هاي تحقيق، اشكالات موجود در دستورالعمل كميته فقهي، مشكلات فرايند نظارت شرعي، ضعف آموزش كارگزاران و مشتريان بازار، و عدم فرهنگ‌سازي نسبت به حضور ناظران شرعي در بازار سرمايه، چهار مؤلفه محوري در آسيب‌شناسي نظارت شرعي بازار سرمايه مي‌باشد.