دوز متادون و تست مثبت مورفين ادرار در بيماران تحت درمان نگهدارنده با متادون (MMT)

زمينه. درﻣﺎن ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ﺑﺎ ﻣﺘﺎدون (MMT) روﻳﻜﺮدي شناخته شده ﺟﻬﺖ درﻣﺎن واﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻣﻮاد افيوني و ﻛﺎﻫﺶ آﺳـﻴﺐ در اين بيماران اﺳـﺖ. با توجه به تفاوت الگوي اعتياد و دستورالعمل هاي تجويز متادون در كشور ايران، اين مطالعه جهت بررسي ارتباط بين دوز متادون با تست مثبت مورفين ادرار در بيماران تحت درمان نگهدارنده با متادون انجام شده است. روش كار. مراجعيني كه با تشخيص اختلال مصرف مواد افيوني به مركز آموزشي درماني رازي تبريز (بخش تندرستي) مراجعه نموده و پرونده تشكيل داده اند، مورد بررسي قرار گرفتند. پرونده بيماران دريافت كننده متادون بررسي و اطلاعات آن اعم از اطلاعات دموگرافيك، ميزان متادون مصرفي، تعداد لغزش ها (بر اساس موارد مثبت تست مورفين هاي اجرا شده و اظهارات خود بيمار) در دوره زماني 6 ماهه مورد بررسي قرار گرفت. داده ها در نرم افزار SPSS 22 و سطح P 0/05 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته ها. متوسط سن بيماران 43/97 سال (79-15 سال)، ميانگين دوز متادون مصرفي 91 (175-10) ميلي گرم و ميانگين سن شروع مصرف مواد 25/49 سالگي به دست آمد. 367 نفر از بيماران مرد و 4 مورد زن بودند. اولين ماده اي كه فرد مصرف كرده بود در 274 مورد ترياك و شيره ترياك، 11 مورد حشيش، 4 مورد شيشه، 28 مورد كراك و كريستال، 3 مورد متادون، 5 مورد ترامادول، 46 مورد هرويين بود. در 346 نفر (93/26 درصد) تست ادرار مورفين منفي بود در حالي كه 20 نفر (5/39 درصد) داراي تست مورفين ادرار مثبت در يك نوبت و 5 نفر (1/35 درصد) تست مثبت در دو نوبت بودند. بين دوز متادون مصرفي و تست مورفين مثبت ادرار ارتباط معكوس معني داري به دست آمد (P 0/001). نتيجه گيري. با توجه به ارتباط معني دار تست مورفين مثبت ادرار و دوز متادون، لازم است سياست هاي مناسب جهت الزام به تجويز حداقل دوز موثر متادون تدوين شده، جهت كنترل اين اختلال و جلوگيري از عود، تست هاي مورفين ادرار با دقت و سخت گيري بيشتري انجام شود. پيامدهاي عملي. با توجه به نتايج مطالعه، مي توان ديد برخي از متغيرهايي كه با ميزان بالاتر كاهش عود مصرف مواد افيوني همراه هستند (مانند وضعيت شغلي و تاهل يا سطح تحصيلات) قابل مداخله توسط درمانگران اختلالات مصرف مواد نيستند اما برنامه ريزي در جهت سوق دادن درمانگاه ها براي تجويز دوزهاي كافي متادون مي تواند در كاهش عود مصرف مواد افيوني موثر باشد.