طراحي و اجراي يك برنامه پيشگيري از خودكشي مبتني بر جامعه در نظام مراقبت هاي بهداشتي

زمينه. مطابق نيازسنجي سلامت مركز بهداشت شهرستان ملكان، خودكشي يك مشكل اولويت دار شناسايي شد. يك برنامه مبتني بر جامعه براي پيشگيري از خودكشي در نظام مراقبت هاي بهداشتي اوليه طي سال هاي 94 الي 97 طراحي و اجرا شد. روش كار. اين مطالعه (تحقيق در نظام سلامت) با هدف تشريح مراحل توسعه اين برنامه و ارزيابي اثربخشي و پيامدهاي آن در كاهش ميزان خودكشي و اقدام به خودكشي در هفت مرحله شامل 1) جستجو و گردآوري بالاترين سطح از شواهد در پيشگيري از خودكشي، 2) نظر خبرگان، 3) بهبود پوشش ثبت خودكشي، 4) انجام تحقيقات براي شناسايي عوامل خطر منطقه اي خودكشي، 5) پيگيري و مديريت افراد اقدام كننده به خودكشي، 6) آموزش ارايه­دهندگان خدمات سلامت و 7) اجراي همايش هاي آموزشي و ارتقا آگاهي در نقاط پرخطر انجام شد. هدف نهايي مطالعه كاهش ميزان خودكشي و اقدام به خودكشي به ترتيب 20 و 15 درصد تا پايان مطالعه بود. براي آناليز داده­ها از رگرسيون لجستيك جهت برآورد نسبت شانس خام و تعديل شده با فاصله اطمينان 95 درصد استفاده شد. يافته ها. در مجموع 821 اقدام به خودكشي و 32 خودكشي شناسايي شد. حدود 70 درصد خودكشي ها مرد بودند ولي اقدام به خودكشي در زنان شيوع بيشتري داشت (64 درصد). اكثر خودكشي­ها در بهار با 18 مورد (56/25 درصد) اتفاق افتاد در حالي كه تابستان شايع ترين فصل براي اقدام به خودكشي با 288 مورد (35/28 درصد) گزارش شد. تقريبا 62 درصد خودكشي­ها از روش حلقه آويز استفاده كرده بودند و روش حلق آويز خطر مرگ ناشي از خودكشي را به طور معني داري افزايش داد. ميزان بروز خودكشي و اقدام به خودكشي به ترتيب از 11/22 و 203 در 100 هزار نفر در سال 94 به 2/63 و 157 در سال 97 كاهش يافت. به همين ترتيب، نسبت اقدام به خودكشي هاي مجدد از 12 درصد در سال 94 به 6/7 درصد در سال 97 كاهش يافت. نتيجه گيري. در پايان مطالعه، خودكشي، اقدام به خودكشي، و اقدام مجدد به ترتيب 75 ، 22 و 42 درصد كاهش يافتند. پيامدهاي عملي. چارچوب عملي به دست آمده از اين مطالعه مي تواند به عنوان پايه اي براي طراحي و توسعه برنامه هاي پيشگيري از خودكشي و تحقيقات آتي در جمعيت ايراني استفاده شود. همچنين يافته هاي اين مطالعه، مدل هاي مبتني بر مداخله تك - عاملي در كاهش خودكشي را به چالش مي كشد و لزوم در نظر گرفتن طيف گسترده اي از عوامل زمينه اي و اجتماعي - اقتصادي و فرهنگي را هنگام طراحي برنامه هاي پيشگيري از خودكشي برجسته مي كند.