بررسي نقش ساخت اطلاع در خروج موضوع (با استناد به داده‌هائي از كردي جنوبي)

هدف پژوهش حاضر بررسي تأثير ساخت اطلاع يا نحوه‌ توزيع اطلاع بر روي تشكيل ساخت هاي موسوم به خروج در كردي جنوبي (كلهري) است. بر اين اساس سعي شده است تا مصاديق مبتدائي و كانوني عبارات شناسائي و احتمال خروج آن‌ها در داده ها بررسي شود. ساخت اطلاع يكي از مهم‌ترين عواملي است كه مي‌تواند صورت نحوي جملات را دستخوش تغببر كند. اين پژوهش عمدتاً بر اساس چارچوب ارائه‌شده در  لامبركت (1994 و 2001) انجام گرفته است. براي گردآوري داده‌ها از شيوه‌ ميداني، مشاهده، مصاحبه و مراجعه به منابع كتابخانه اي استفاده شد. از لحاظ روش تحقيق، پژوهش حاضر توصيفي- تحليلي است. نتايج نشان مي‌دهد كه فاعل و مفعول مبتدائي به عنوان موضوع هاي اصلي در ساختار موضوعي بند مي توانند تحت فرايند خروج به چپ (به عنوان مبتدا) و خروج به راست (به عنوان ضد مبتدا) قرار بگيرند، در حالي كه جاي خالي آن‌ها در ساختار موضوعي به وسيله‌ ضماير جبراني (ضمير محذوف فاعلي و ضمير مفعولي پي‌بستي) پر مي شود. در مقابل، خروج موضوع كانوني از درون بند و قراردادن آن در آغاز يا پايان بند به صورت يك گروه اسمي منفك از لحاظ كلامي ناممكن يا نابجا تلقي مي‌شود. بر اساس نتايج پژوهش، مي توان دو الگوي نحوي را در كردي جنوبي متصور شد. نخست، اگر موضوع هاي فعلي كانوني باشند، شاهد توالي غيرمنعطف و بي نشان  فاعل + مفعول+ فعل هستيم و اگر موضوع ها مبتدائي باشند، آن‌گاه شاهد انعطاف پذيري ساختار جمله و خروج آزادانه‌ موضوع ها و يا حتي حذف آن‌ها خواهيم بود.