بررسي زبان ‌شناختي گويش طايفه مرزنشين بهلولي در خراسان جنوبي

طايفه بهلولي يكي از طوايف عشايري در برخي مرزهاي ايران است كه در مناطقي از كشور پراكنده اند. در اين پژوهش گويش بهلولي هاي ساكن مرز شرقي استان خراسان جنوبي يا به تعبير خودشان «بَهلوري ها» از حيث برخي ويژگي هاي آوايي- واجي، واژه هاي انحصاري و صرف گونه هاي فعل در زمان هاي مختلف در قياس با فارسي معيار و گاه بيرجندي بررسي شده است. براي گردآوري داده ها از روش ميداني- كتابخانه اي استفاده شده است. پژوهشگران با مراجعه به مناطق مرزي شرق خراسان جنوبي كه محل زندگي اين عشاير مرزنشين است، سعي كردند ساخت هاي زباني موردنظر خود را عمدتاً به‌ صورت ناآگاهانه از مصاحبه با 5 مرد و 5 زن بومي بالاي 50 سال استخراج كنند و از طريق گفت‌وگو و ضبط داده ها و نهايتاً تكميل پرسشنامه هاي معمول گويشي به اطلاعات مورد نظر دست يابند. با بررسي نتايج داده ها مشخص شد كه كشش واكه اي در گويش طايفۀ بهلولي خراسان جنوبي همچون گويش بيرجندي وجود داشته و مميز معنا است. همچنين تنوعي از واكه هاي مركب در اين گويش قابل رديابي است. از نظر واژگاني نيز مشخص شد كه بين واژه هاي اختصاصي گويش بهلولي با متناظر آن‌ها در فارسي معيار تفاوت هاي قابلي وجود دارد. ضمناً ساخت آينده و گذشته در گويش بهلولي از تنوعات موجود در گويش بيرجندي بهره اي ندارد و به فارسي معيار نزديك تر است.