كاني شناسي، ژئوشيمي و پتانسيل اقتصادي اسكارن باقي آباد(جنوب تفت)

Mineralogy, geochemistry and economic potential of Baqi-Abad skarn (south of Taft)

اسكارن ‌باقي‌آباد در جنوب شهرستان تفت (استان يزد) و در زون ساختاري ايران مركزي واقع شده است. مجموعه‌هاي سنگي مشاهده شده در منطقه مورد مطالعه شامل باتوليت گرانيتوئيدي شيركوه، مرمرها و اسكارن‌ها هستند. در مجاورت بلافصل توده نفوذي، زون كلينوپيروكسن-پلاژ‌يوكلاز و سپس زون مليليت - فاسائيت و در دورترين فاصله از توده نفوذي، زون اسپينل -كلينوپيروكسن قرار گرفته است. انتهايي‌ترين زون هاله دگرگوني نيز مرمرهاي بروسيت‌دار قرار دارند كه پس از آن واحد سنگ آهك‌هاي مرمري و آهك‌هاي سازند تفت وجود دارند. دگرگوني همبري و متاسوماتيسم ناشي از جايگيري توده گرانيتوييدي شيركوه يزد درون سنگهاي كربناته كرتاسه منجر به رخداد مجموعه كاني‌هاي ولاستونيت، كلينوپيروكسن، گارنت، وزويانيت، كلسيت، اپيدوت، كوارتز و تيتانيت شده است. بر اساس شواهد پتروگرافي، بافت غالب اين سنگ‌ها، گرانوبلاستيك، بافت‌هاي جانشيني و پويكيلوبلاستيك ‌مي‌باشد. پيدايش اسكارن ‌باقي‌آباد در طي دو گامة اصليِ دگرگوني و دگرنهادي (پيشرونده و پسرونده) ‌مي‌باشد. دگرنهادي پيشرونده با پيدايش كالك ‌سيليكات‌هاي بي‌آبِ ولاستونيت، پيروكسن، ديوپسيد و گارنت و دگرنهادي پسرونده، با دگرساني كانيهاي كالك ‌سيليكاته اوليه‌ي اسكارن (كلينوپيروكسن- گارنت) و پيدايش اپيدوت و وزوويانيت آشكار مي‌شود. اسكارن باقي‌آباد، يك اسكارن كلسيك- منيزيومي بوده و در چند مرحله تكامل يافته است (چندزادي) و با مقايسه تركيب گارنت و كلينوپيروكسن‌هاي اسكارن منطقه با ساير اسكارن‌هاي معدني جهان مشاهده مي‌شود كه تركيب آنها از لحاظ پتانسيل كانه‌زايي تا حدودي مشابه با اسكارن‌هاي قلع و تنگستن است.

The Baghi-Abad skarn deposit is located south of Taft, Central Iran. Shirkuh granitoid batholite, marble and skarns are the most unit rocks in this area. The outstanding metamorphic zones are pyroxene-plagioclase skarn, melilite-fasaiite zone and finally spinel-clinopyroxene zone. The last zone of metamorphic halo is brucite marble. After this zone, marble limestone and then limestone of Taft Formation can be seen. The metamorphism and metasomatism caused by intrusion of the Shirkuh granitoid into the cretaceous carbonate rocks caused formation of calcite, wollastonite, clinopyroxene, garnet, vesuvianite, epidote, quartz and titanite. The main texture of these rocks is granoblastic, replacement and reaction, and poikiloblastic. Investigations confirm that the Baghi-Abad skarn is polygenetic in origin and evolved in two major stages, metamorphism and metasomatism (progressive and retrogressive). Prograde metamorphism characterized by anhydrous calc-silicates minerals such as wollastonite, diopside, pyroxene and garnets. The retrograde stage is revealed by the alteration of the calc-silicate minerals, the first skarn (clinopyroxene-garnet) and were formed epidote, vesuvianite. The Baghi-Abad skarn is a calcic- dolomitic and polygenic skarn and based on chemistry of clinopyroxene and garnet is comparable with Sn-W-Zn world mineralized skarns.