استفاده از سامانه اطلاعات جغرافيايي و وروش تحليل سلسله‌مراتبي در پهنه‌بندي خطر زمين‌لرزه استان كرمان

Using GIS and AHP method in Earthquake hazard zoning in Kerman Province

استان كرمان يكي از لرزه‌خيزترين گستره‌هاي ايران بوده كه در گذشته، رخداد زمين‌لرزه‌هاي ويرانگر، سبب آسيب‌هاي جاني ومالي فراوان در آن گرديده است. از اين رو، تهيه نقشه پهنه‌بندي خطر زمين‌لرزه در اين گستره ضروري به‌شمار مي‌آيد. اين پژوهش نيز براي تهيه نقشه كاربردي پهنه‌بندي خطر زمين‌لرزه در استان كرمان با به‌كارگيري سيستم اطلاعات جغرافيايي انجام گرفته است. نخست، معيارهاي گسل‌هاي جنبا در استان، زمين‌لرزه‌هاي تاريخي و دستگاهي، زمين‌ريخت‌شناسي، استحكام ساختگاه و زمين‌ساخت جنبا وهم‌چنين زيرمعيارهاي آن‌هاكه درپهنه‌بندي خطرزمين‌لرزه دخيل بوده‌اند، بررسي و ارزيابي شده و به لايه‌هاي اطلاعاتي در محيط سيستم اطلاعات جغرافيايي تبديل گرديدند. اهميت زير معيارهايي چون درازا، سازوكار و جنبش گسل و هم‌چنين بزرگا و ژرفاي زمين‌لرزه‌ها كه براي نخستين بار، درتهيه نقشه پهنه‌بندي خطر زمين‌لرزه درنظرگرفته شده، سبب افزايش دقت نقشه‌ها مي‌گردد. سپس، وزن‌دهي لايه‌هاي اطلاعاتي به‌كمك روش تحليل سلسله‌مراتبي (AHP) با به‌كارگيري سيستم تصميم‌گيري گروهي و به‌كارگيري نرم‌افزار‌هاي لازم صورت گرفت. در پايان، لايه‌هاي اطلاعاتي به‌دست آمده برپايه روش AHP تلفيق ‌شده و گستره‌هاي گوناگون استان از ديدگاه خطر زمين‌لرزه، در نقشه پهنه‌بندي خطر زمين‌لرزه استان كرمان به گستره‌هايي با خطر لرزه‌اي خيلي زياد (نوار شمال، شمال باختري كرمان و گسل‌هاي جيرفت و سبزه‌واران)، گستره‌هايي با خطر متوسط (جنوب خاوري و شمال باختري كرمان) تا گستره‌هاي كم‌خطر (باختر استان، لوت و جازموريان) دسته‌بندي شدند. نقشه‌هاي به‌دست آمده با پژوهش‌هاي پيشين و اطلاعات زمين‌لرزه‌شناسي مقايسه گرديد كه نشان‌دهنده دقت بالاي نقشه به‌دست آمده است.

The Kerman province is considered one of the most seismically active zones of Iran, which its frequent past earthquakes have inflicted thousands of deaths and many economic losses. Therefore, the seismic hazard zoning of this province is an essential issue. So, this research was conducted for preparing seismic hazard zoning map in Kerman Province using GIS. Several criteria such as active faults, historical and instrumental earthquakes, geomorphology, basement material, active tectonics and also their sub-criteria, which are effective in seismic hazard zoning, have been selected and evaluated. Then, data layers were weighted using AHP method by group decision making via Arc GIS and Expert choice software. Finally, the data layers were overlapped in ArcGIS based on AHP method. Different zones of the province which have been categorized of earthquake hazard, from the maximum (northeast of Kerman and Jiroft-Sabzevaran area), moderate (southeast and northwest of Kerman) to the minimum (Lut and Jazmurian) potential hazards were distinguished in the hazard zoning map. Final map was compared with past researches and seismic data which represent high accuracy of final map.