انحاء مختلف تصرف در سبب دعواي مدني

اصل استيلاي طرفين بر دعواي مدني به‌عنوان يكي از اصول بنيادين حاكم بر دادرسي مدني حكايت از ابتكار عمل خواهان در شروع فرايند دادرسي مدني دارد و امكان دخل و تصرف در اركان دعواي مطروحه را نيز براي خواهان به ارمغان مي‌آورد. با اين حال، ممنوعيت غافلگيري در حوزه دادرسي مدني و لزوم احترام به حقوق دفاع اقتضا مي‌كند كه دخل و تصرف در هر يك از اركان دعوا تحت نظم خاصي درآمده و صرفاً در قالب نهادهاي شناخته‌شده قانوني و تحت قيود و شرايط خاص هر كدام صورت پذيرد. مهم‌ترين ركن دعواي مدني سبب دعواست كه مفهومي نسبتاً پيچيده و رمزآلود به نظر مي‌رسد. بحث در خصوص مفهوم و ماهيت سبب دعوا تا حدودي در بين نويسندگان حقوقي مطرح شده است، اما هنوز ناتمام به نظر مي‌رسد. علاوه بر اين، نحوه تصرف در ركن سبب دعوا نيز موضوعي است كه كمتر مورد توجه واقع شده و ابهام‌هاي موجود در اين زمينه بر پيچيدگي مسائل مربوط به سبب دعوا مي‌افزايد. واكاوي در خصوص گونه­هاي مختلف دخل و تصرف در ركن سبب دعوا و مسائل پيچيده مربوط به آن، محور پژوهش حاضر را تشكيل مي­دهد. ايده اصلي مقاله بر امكان طرح اسباب متعدد براي توجيه خواسته واحد مبتني شده و بر اين اساس، امكان افزودن بر شمار اسباب دعوا يا كاستن از آن و همچنين، امكان تغيير سبب دعوا پذيرفته شده و تلاش بر اين بوده است تا هر يك از اقدام‌هاي مزبور حتي‌الامكان با موازين و نهادهاي شناخته‌شده دادرسي مدني تطبيق داده شود.