فاصله بهينه نوار در آبياري قطره‌اي نواري و كارآيي مصرف آب گندم در بافت خاك لومي‌رسي‌سيلتي

به‌منظور تعيين بهترين فاصله نوار تيپ در زراعت گندم از نظر عملكرد و اجزاي آن و كارآيي مصرف آب و بررسي روند تغييرات شوري خاك در يك خاك با بافت لومي‌رسي‌سيلتي، آزمايشي به‌صورت طرح بلو‌ك‌هاي كامل تصادفي با 4 تيمار (فاصله نوار 45 (B) 60 ، (A) و 75 (C) سانتي‌متر و تيمار شاهد، آبياري كرتي (D)) در سه تكرار طي سال‌هاي 1396 تا 1398 در منطقۀ مهيار استان اصفهان اجرا شد. حجم آب آبياري در هر دور آبياري براي تيمارهاي A، B و C يكسان بود و در تيمار D ميزان حجم آب آبياري در هر دور مشابه روش زارع بود. بر اساس نتايج تجزيه واريانس مركب، اثر تيمارها بر عملكرد دانه و عملكرد بيولوژيكي در سطح يك درصد و بر كارآيي مصرف آب و شاخص برداشت در سطح پنج درصد معني‌دار بود. ميانگين كارآيي مصرف آب در تيمارهاي A، B، C و D به‌ترتيب 0/79، 0/79، 0/73 و 0/78 كيلوگرم بر مترمكعب بود كه تيمارهاي A، B و D در گروه برتر و تيمار C در رتبه بعدي قرار گرفتند. نتايج مذكور و بررسي روند شوري خاك در انتهاي فصل نسبت به ابتداي فصل در تيمارهاي آزمايش نشان داد روش آبياري كرتي نسبت به روش آبياري تيپ كارآمدتر است. بر اساس نتايج، فواصل نوار 45 و 60 سانتي‌متر از لحاظ كارآيي مصرف آب و عملكرد نسبت به فاصله نوار 75 سانتي‌متر در گروه بالاتري قرار گرفتند، از طرفي ميزان مصرف نوار، حجم عمليات اجرايي داخل مزرعه و همچنين بقاياي نوار به‌جا مانده در مزرعه، در فاصله نوار 45 نسبت به فاصله نوار 60 سانتي‌متر بيشتر است كه از لحاظ اقتصاد كشاورز و مسائل زيست‌محيطي حائز اهميت است، بنابراين اگر ملزم به استفاده روش آبياري تيپ در زراعت گندم باشيم، فاصله نوار 60 سانتي‌متر براي بافت خاك لومي رسي سيلتي توصيه مي‌شود.