تأثير مالچ رسي بر پايه رس بنتونايت در تثبيت طوفان گرد و غبار در منطقه بحراني سجزي (شرق اصفهان)

يكي از مهم‌ترين بحران‌هاي زيست‌محيطي در مناطق خشك، نيمه‌خشك، نيمه‌مرطوب و حتي مرطوب پديده مخرب بيابان‌زايي و در مناطق خشك و نيمه‌خشك فرسايش بادي است. براي رفع اين مشكل كه در بخش عمده‌اي از كشور ايران وجود دارد، نياز به استفاده از روشي محيط زيست دوست و اقتصادي است. در اين پژوهش براي اولين بار در كشور و شايد در دنيا در منطقه بحراني سجزي در وسعت 65 هكتار، از رس بنتونيت كلسيم‌دار استفاده شد. آزمايش‌ها بر روي سله تشكيل شده در سطوح مالچ‌پاشي شده با مالچ رسي با ماندگاري بيش از يك‌سال انجام شد. نتايج نشان داد كه فرسايش بادي با پارامترهاي ميانگين وزني و هندسي قطر خاكدانه، خاكدانه‌هاي بزرگ‌تر از 0/25 ميلي‌متر، مقاومت برشي و مقاومت فروروي همبستگي منفي و معني‌داري دارد. از طرف ديگر نتايج آزمايش‌‌هاي نفوذپذيري با استفاده از روش استوانه مضاعف و توسط سه مدل (كاستياكوف، هورتون و فيليپ) نشان داد كه در نمونه‌هاي مالچ‌پاشي شده و شاهد، كمترين ميانگين مربعات خطا(SSE)  و بيشترين ضريب تبيين(R2)  مربوط به مدل كاستياكوف است كه بيانگر برتري اين مدل در مقايسه با مدل‌هاي هورتون و فيليپ بود. همچنين شدت فرسايش بادي به‌صورت درجا و با استفاده از يك دستگاه تونل باد قابل حمل در 20 نقطه از منطقه سجزي اندازه‌گيري شد. نتايج نشان داد كه مالچ‌پاشي بيشتر از 95 درصد از فرسايش خاك را كنترل كرده است.