پويايي‌‌هاي غير خطي نرخ بازده ارز در ايران با استفاده از الگوهاي غيرخطي بيزين

نرخ ارز، معيار برابري پول رايج يك كشور در برابر پول كشوري ديگر و همچنين نشان‌دهنده سنجش وضعيت اقتصادي كشور در مقايسه با ساير كشورها است. در اين مطالعه، از الگوهاي غير خطي بيزين به ‌منظور بررسي پويايي‌‌هاي غير خطي نرخ ارز در ايران با تناوب ماهانه در بازه زماني فروردين 1383 تا آذرماه 1399 استفاده ‌شده است. براي بررسي پويايي‌‌هاي نرخ ارز، مدل‌‌هاي سري زماني گوناگوني معرفي‌ شده‌‌اند كه تفاوت اصلي آن‌‌ها در تخمين‌‏هاي خطي و غير خطي است. در زمينه مدل‌‌هاي غير خطي، امكان بررسي پويايي ميانگين غير خطي شرطي وجود دارد و از آن‌جا ‌كه نرخ‌‌هاي ارز بيان‌گر قيمت‌ دارايي‌‌ها هستند، بنابراين نياز به ارائه مدل‌‌هايي است كه ويژگي دم سنگيني توزيع بازدهي نرخ ارز را شامل شده و امكان واريانس‌‌هاي متغير در هر رژيم را فراهم كند. براي اين منظور جهت تخمين مدل خود بازگشت آستانه‌اي (TAR) به شيوه بيزي از شبيه‌سازي زنجيره‌هاي ماركف با استفاده از الگوريتم نمونه‌گيري گيبس استفاده شد. نتايج حاكي از آن است كه دو رژيم ارزي وجود دارد كه رژيم افزايشي نرخ ارز (رژيم 2) نسبت به رژيم كاهشي نرخ ارز (رژيم 1) از انحراف از استانداردهاي رژيمي بالاتري برخوردار است كه حاكي از تلاطم ارزي بالا در اين رژيم و عدم قطعيت بيشتر است. علاوه بر اين، تعديل در رژيم يك به سمت مسير تعادل بلندمدت، بسيار مطمئن‌‌تر از تعديل به سمت مسير بلندمدت در رژيم دو است چرا كه تغييرپذيري در شرايط افزايش نرخ ارز بسيار زياد است. همچنين نحوه تعديل نرخ ارز به سمت تعادل بلندمدت در رژيم 2 نسبت به رژيم 1 بسيار سريع‌تر صورت مي‌‌پذيرد.