اثر ازدحام گردشگر بر ‏سلامت جامعه ميزبان با تأكيد بر ايران

در ادبيات حوزه گردشگري بيشتر بر اثرات مثبت اقتصادي (افزايش درآمد و ايجاد اشتغال) و فرهنگي- اجتماعي (حفظ آثار تاريخي و سنت‌هاي فرهنگي) پديده گردشگري توجه شده است. با اين حال پديده گردشگري پيامدهاي منفي اقتصادي (چون افزايش قيمت مسكن، كالاها و خدمات)، و زيست‌محيطي (مانندآلودگي هوا و تخريب زيست‌گاه‌هاي طبيعي) نيز دارد كه مي‌بايست بدان توجه داشت. اين پديده هم‏چنين پيامدهايي بر سلامت ساكنان جامعه مقصد دارد. شيوع بيماري‌هاي همه‌گير نيز از اثرات منفي گردشگري بر سلامت جوامع است. افزايش هزينه‌هاي سلامت به‌عنوان نماگري از وضعيت سلامت، اثر منفي گردشگري بر سلامت جامعه ميزبان را نشان مي‌دهد. اين مطالعه با هدف بررسي اثرات نسبت گردشگري ورودي به جمعيت جامعه ميزبان (ازدحام گردشگر)، انتشار دي‌اكسيد كربن سرانه و توليد سرانه بر هزينه سلامت سرانه، با رويكرد رابطه غير خطي توليد سرانه با متغير وابسته انجام شده است. در اين مطالعه از روش گشتاورهاي تعميم‌يافته (GMM)، براي 30 كشور عضو كشورهاي اسلامي و صادركننده نفت منتخب (بر اساس حداكثر داده موجود) طي سال‌هاي 2018-2004 استفاده شده است. نتايج برآورد الگوي پژوهش نشان مي‌دهد نسبت گردشگري به جمعيت و انتشار دي اكسيد كربن اثر مثبت و معني‌داري بر هزينه سلامت دارند و توليد سرانه رابطه غير خطي به شكل U وارون با هزينه سلامت دارد. اين يافته نشان مي‌دهد كه افزايش توليد سرانه پس از رسيدن به نقطه بيشينه موجب كاهش هزينه‌هاي سلامت مي‌شود. بنابراين، توصيه مي‌شود تا قبل از رسيدن به اين نقطه، بخشي از درآمد مالياتي اخذ شده از دهك‏هاي بالاي درآمدي به سرمايه‌گذاري در بخش سلامت به منظور بهبود سلامت جامعه تخصيص يابد. هم‏چنين پيشنهاد مي‌شود براي كاهش اثر نامطلوب گردشگري بر سلامت، از مناطق جاذب گردشگري از گردشگران ورودي ماليات اخذ شود. علاوه براين، توصيه مي‌شود روش‌هاي بهداشت زيست‌محيطي و سلامت شغلي در طراحي، ساخت و بهره‌برداري از امكانات صنعت گردشگري لحاظ شود.