انتقال معاني حرف جر «باء» به حرف‌اضافۀ «به»، مطالعۀ موردي: سورۀ آل عمران

تحليل معاني و ترجمه حرف جر باء در سورۀ آل عمران دو اصل بنيادي را دربارۀ زبانها مشخص ساخت: نخست اينكه، ترجمه ميكنيم، اما زبانهاي مبدأ و مقصد را كاملاً درك نميكنيم (اصل ارتباطي) و دوم اينكه، زبانها در فرايند ترجمه با يكديگر برخورد ميكنند (اصل زباني). به دو اصل ارتباطي و زباني بايد يك ، باء اصل سوم، يعني ترجمه هاي ناهمگون، را افزود. براي مثال، زبان فارسي در برابر 16 معناي حرف جر باء مگر تفديه (و در اين پژوهش، هشو معناي جديد بر آن 16 مورد افزوده شد)، 26 معنا را در حرف اضافه به تدارك ديده است، بنابراين ضرورت دارد كه مترجمان قرآن (از جمله مترجمان مورد استناد در اين پژوهش، يعني آيتي، صفوي، مجتبوي و مكارم) در وهله‌ اول با زبان فارسي و در وهله‌ دوم با زبان عربي آشنا باشند. بدون ترديد، شناخت زبان مادري به معناي شناخت بالقوۀ زبانهاي ديگر است. نتايج پژوهش نشان داد كه ترجمه‌ درون زباني حروف جر سورۀ آل عمران به اندازۀ ترجمه‌ بين زباني آنها اهميت دارد، زيرا اين حروف با قرار گرفتن در بافت ويژۀ قرآن، مستعد خلق معاني متنوع و عامل مؤثر در پديد آمدن ترجمه هاي ناهمگون هستند. اين نكته در كنار همسطح نبودن دانش زباني و فرازباني مترجمان باعث شده تا ترجمه هاي قرآن با كيفيت هاي متفاوت عرضه شوند. روش پژوهش حاضر توصيفي - تحليلي و نيز آماري - تحليلي است. انجام اين پژوهش ضرورت دارد، زيرا معاني حروف جر/ اضافه تأ ير قابل ملاحظه اي بر كيفيت ترجمه هاي عربي به فارسي و به عكس دارند.