عنوان مقاله :
تحليل گفتمان انتقاديِ آموزش زبان فارسي به غيرفارسي‌زبانان با تمركز بر بُعدِ اجتماعي ـ فرهنگيِ گفتمان آزفا
پديد آورندگان :
مژدكانلو ، فرامرز دانشگاه علامه طباطبائي
كليدواژه :
آموزش زبان فارسي به غيرفارسي‌زبانان (آزفا) , تحليل گفتمان انتقادي(CDA) , تحليل گفتمان انتقادي كلاسي (CCDA) , گفتمان آزفا , فرهنگ
چكيده فارسي :
در اين پژوهش، آموزش زبان فارسي به غيرفارسي‌زبانان (آزفا) را به‌مثابۀ يك گفتمان در نظر گرفته‌ايم و سطح/بُعد اجتماعي ـ فرهنگيِ اين گفتمان را با تمركز بر فرهنگ و آموزه‌هاي فرهنگي، مورد تحليل گفتمان انتقادي و تحليل گفتمان انتقادي كلاسي قرار داده‌ايم. هدف اين تحليل، رفع چالش‌هاي عمده درخصوص فرهنگ و آموزه‌هاي فرهنگي در گفتمان آزفا بوده است. در اين راستا، بسياري از باورها و تلقي‌هاي متداول و طبيعي‌شده دربارۀ موضوع بحث كه مبتني بر حقيقت امر نيستند، مورد بازبيني قرار گرفته‌اند و مبتني بر اهدافِ انتقادي پژوهش، طبيعي‌زدايي و افسانه‌زدايي شده‌اند. اصل داده‌هاي پژوهشِ حاضر با روش زمينه‌يابي و از طريق گفتگو با فاعلان و مشاركان گفتمان آزفا حاصل شده است. مبتني بر 23 نمونه از داده‌هاي عيني در متن مقاله، نشان داده‌ايم كه شكافي عميق و فاصله‌اي معنادار ميان قضاوت‌ها و گزاره‌هاي ذهني و دروني‌شدۀ دست‌اندركاران و كارگزاران گفتمان آزفا با حقيقت امر، درخصوص فرهنگ و آموزه‌هاي فرهنگي وجود دارد. بنابراين، براي مجهز شدن به نگاهي انتقادي در آموزش زبان فارسي به غيرفارسي‌زبانان و تشكيل چارچوبي گفتمان‌بنياد دربارۀ فرهنگ و آموزه‌هاي فرهنگي، لازم است تغييري بنيادين در زيرساخت‌هاي فكري خود و تجديدنظري اساسي در تلقي خود از مقولۀ فرهنگ ايجاد كنيم. اين تغيير زماني مؤثر است كه از انصاف و منطق ما برخاسته باشد و به همان اندازه وابسته به و مبتني بر داده‌هاي واقعيِ برآمده از گفتمان آزفا باشد. بر اساس همين داده‌ها، در جاي‌جاي بحث براي رفع شكاف ژرف مزبور و آسيب‌هاي ناشي از آن راه‌حل‌هايي در قالبِ چارچوبي قابل‌تعميم ارائه شده است.
