نقش و جايگاه احزاب عربي در نظام سياسي اسرائيل

موضوع مشاركت سياسي گروه‌ها، احزاب و اقليت‌ها از مهم‌ترين حوزه‌هاي زندگي سياسي در دوران معاصر است. از شاخص‌هاي مردم‌سالاري، ميزان بهره‌وري اقليت‌ها از فضاي سياسي و چگونگي مشاركت در تصميم‌سازي و گردش نخبگان است. با توجه به ميزان اهتمام نظام سياسي حاكم به رعايت حقوق اقليت‌ها، مي‌توان به ميزان برخورداري نظام سياسي از مردم‌سالاري پي ‌برد. مشاركت احزاب عربي و فلسطيني در سرزمين‌هاي اشغالي از چالش‌هاي اساسي است كه اسرائيل با آن روبه‌روست؛ و از سويي تمايلي به مشاركت عملي و جدي فلسطيني‌هاي 48 ساكن اراضي در انتخابات نشان نمي‌دهد؛ و از سوي ديگر چاره‌‌اي جز تحمل اين دامنه گسترده و پذيرش آنان در بخشي از نظام سياسي خويش ندارد. ‌پرسش پژوهشي اصلي آن است كه با وجود همراهي همه‌جانبه فلسطيني‌ها در انتخابات‌مختلف و حضور در كنست، چرا اجازه ورود به اركان قدرت و مشاركت سياسي واقعي به آنان داده نمي‌شود. در فرضيه استدلال مي‌شود كه سقف محدود مشخص‌شده براي مشاركت غير يهوديان در ساختار سياسي و مشاركت عمومي در اسرائيل سبب شده است كه حتي اگر احزاب عربي فلسطيني رأي  گسترده و زيادي را به خود اختصاص دهند، از مزاياي قانوني آن كه مشاركت واقعي در تصميم‌گيري و تصميم‌سازي سياسي است، بهره‌مند نخواهند شد. با رويكردي تحليلي-تبيني، و با استفاده از روش تحليل مفهومي داده‌هاي كمي و كيفي در مورد عوامل تأثيرگذار دربرگيرنده موانع حقوقي- قانوني، روند مشاركت احزاب عربي با گرايش‌هاي متفاوت (مسيحي، لائيك، اهل سنت، سوسياليست و كمونيست) در ادوار مختلف كنست، ميزان مشاركت فلسطيني‌ها در انتخابات انجام شده در دوره زماني 2019-1949، گرد‌آوري و تحليل شدند تا نقش فلسطيني‌ها در ساختار سياسي اسرائيل ارزيابي شود. يافته‌هاي پژوهش تأييد ‌مي‌كنند كه ائتلاف احزاب عربي با يكديگر و نيز ائتلاف با احزاب برتر يهودي تسهيل‌كننده ورود آنان به كابينه و مشاركت در امور اجرايي سياسي سطح بالا نبوده است. پس از تصويب قانون دولت يهودي، دولت اسرائيل نشان داد كه در عمل هيچ التزامي حتي به همان مشاركت سطح كم فلسطيني‌ها ندارد. بررسي مشاركت احزاب عربي در كنست و خروجي آن طي پنج دهه اخير نمايانگر سقف مشاركت رو ‌به‌ كاهش با گرايش بيشتر به احزاب فلسطيني است.