واكاوي چرخش‌هاي سياسي سه نگرش سياسي از اسلام در قبال تحولات خاورميانه، از تقابل تا همكاري

منطقه غرب آسيا و خاورميانه در دهه دوم هزاره سوم شاهد وقوع تحولاتي بوده است كه يكي از مهم‌ترين آنها وقوع جنبش‌هاي موسوم به بهار عربي يا بيداري اسلامي است. عامل اصلي پيچيده‌تر شدن اين تحولات تلاش سه كشور ايران، عربستان و تركيه به ترتيب با سه نگرش از اسلام يعني شيعي، سلفي- تكفيري و اخواني براي رهبري اين جنبش‌ها بوده است. هدف اصلي پژوهش حاضر تبيين چگونگي تكوين سه نگرش از اسلام، تحليل چرايي رقابت ميان آنها و تشريح پيامدهاي آن است. ازاين‌رو، دو پرسش پژوهشي عبارت‌اند از: 1. چه عواملي موجب چرخش سياسي حاميان نگرش‌هاي سياسي از اسلام در قبال تحولات خاورميانه شده است؟ 2. تا چه اندازه تكوين، رشد و رقابت اين سه برداشت از اسلام به بروز درگيري‌ها در خاورميانه منجر شده است؟ در فرضيه پژوهشي بيان مي‌شود كه رقابت ميان حاميان سه نگرش متفاوت از اسلام سياسي يعني اسلام شيعي، سلفي- تكفيري و اخواني به افزايش ناآرامي و خشونت در خاورميانه منجر شده است. پاسخ به پرسش‌هاي پژوهش با استفاده از روش تحليل داده‌هاي كيفي گردآوري‌شده مربوط به جنبش‌هاي بهار عربي و يا مواضع رسمي رهبران سه كشور در قبال اين جنبش‌ها و بحران‌هايي مانند سوريه و قطر بوده است. يافته‌هاي پژوهش بيانگر چرخش در سه نگرش از همكاري تا تقابل و تأثير آن بر تشديد ناآرامي‌هاست.