بررسي مفهوم عبادت از منظر سلفيان با تأكيد بر آيۀ «اسجدوا لآدم»

عبادت از مهم‌ترين مفاهيم در ادبيات سلفيان است كه در اثبات ادعاي تكفير، نقش زيربنايي برعهده دارد. در نگاه ايشان، آنچه در ادبيات نقلي به‌عنوان عمل عبادي شمرده شده، در هر صورت، عمل عبادي است. اگر براي خدا باشد، عبادت خدا و اگر براي غيرِ خدا باشد، عبادت غيرِ خدا خواهد بود؛ لذا موضوعاتي نظير «دعاي لغير الله» و «ذبح لغير الله» و... شرك محسوب مي‌شود؛ اما اين نگاه به عبادت، اشكالات نقضي متعددي دارد كه ازجمله آن «سجده لغير الله» است كه واقع شده؛ اما قطعاً شرك نيست و همين كه مي‌توان عمل عبادي يافت كه حاصل شده؛ اما عبادت نبوده است دليل بر اين است كه مي‌توان دعاي لغير اللهي نيز يافت كه حاصل شده؛ اما عبادت نبوده است. در اين ميان توجيهاتي ممكن است ازسوي سلفيه بيان شود كه به ترتيب، چهار نمونه متصور است. اول اينكه: اساساً آنچه صورت گرفته، سجده نبوده؛ دوم اينكه: حضرت آدم% قبله بوده و نه مسجود؛ سوم اينكه: سجده به‌صورت تحيتي بوده نه عبادي و چهارم اينكه: سجده به‌صورت استثنا و خاص جايز شده است؛ اما هر چهار توجيه، اشكالاتي دارد كه موجب مي‌شود هيچ‌يك از آنها جوابي صحيح، براي رهايي از نقض واردشده به تعريف عبادت نباشند.