آموزش اخلاق حرفه‌اي معلم با تاكيد بر حقوق و تكاليف اسلامي در دانشگاه فرهنگيان اثربخشي؛ چالش‌ها و راهكارها

پژوهش حاضر با هدف بررسي اثربخشي آموزش اخلاق حرفه‌اي در دانشگاه فرهنگيان و كاوش چالش‌ها و راهكارهاي آن انجام گرفته است. به اين منظور، از روش پژوهش تركيبي استفاده شده است. در بخش كمّي از طرح تحقيق نيمه آزمايشي با پيش‌آزمون- پس آزمون وگروه كنترل بهره گرفته شد. جامعه پژوهش شامل دانشجويان دانشگاه فرهنگيان كرمان در نيمسال دوم تحصيلي 1400-1399 بود. 1 كلاس از دانشجويان رشته آموزش ابتدايي ورودي مهر 1398 كه درس اخلاق حرفه‌اي معلم را اخذ كرده بودند به عنوان گروه آزمايش و 1 كلاس از دانشجويان همين رشته و ورودي كه اين درس را اخذ نكرده بودند، به عنوان گروه كنترل در نظر گرفته شدند. ابزار جمع آوري داده ها پرسشنامه اخلاق حرفه‌اي قاسم زاده (1393) بود. تجزيه و تحليل داده‏ها با روش آمار توصيفي، تحليل كوواريانس تك متغيره و توسط نرم‌افزار SPSS22 انجام شد. در بخش كيفي، از تحليل مضموني براون و كلارك (2006) استفاده شد. نتايج بخش كمّي نشان داد كه آموزش اخلاق حرفه‌اي معلم به طور معني‏داري موجب افزايش اخلاق حرفه‌اي دانشجومعلمان مي شود (P 0.001 )؛ اما همچنان با حد مطلوب فاصله دارد. در بخش كيفي، چالشهاي اين برنامه شامل چالش‌هاي ميدان انديشه (كم‌رنگ شدن اخلاق در جامعه؛ بي-توجهي به قدر و منزلت معلمي) و چالش‌هاي ميدان عمل (تعارض ميان آموخته‌ها و ميدان عمل؛ مشكلات برنامه درسي) واكاوي شد. همچنين، راهكارهاي ارتقا آموزش اخلاق در دو سطح دانشگاه (سياست‌هاي جذب دانشجو؛ سياست‌هاي انتخاب استاد؛ توانمندسازي مداوم) و كلاس درس (انتخاب محتواي مناسب؛ استفاده از روشهاي تدريس مناسب) شناسايي گرديد. نتايج نشان ميدهد كه گرچه آموزش اخلاق حرفه اي معلم تأثيرگذار است اما براي ارتقاء آن، بايد ضمن داشتن بينش كافي نسبت به چالش هاي اين برنامه در ميدان انديشه و عمل، اقداماتي را در سطح كلان دانشگاه و در سطح كلاس درس اخلاق حرفه اي انجام داد.