عنوان مقاله :
تحليل مكاني رهاسازي اراضي كشاورزي در منطقه ي حفاظت شده ي كوير با رويكرد مديريت اكوسيستم و پيش بيني آن در سال هاي آينده
پديد آورندگان :
معمارزاده كياني ، امير دانشگاه تهران، پرديس بين المللي كيش - گروه برنامه ريزي، مديريت و آموزش محيط زيست , نوحه گر ، احمد دانشگاه تهران - دانشكده محيط زيست - گروه برنامه ريزي، مديريت و آموزش محيط زيست , اميري ، محمدجواد دانشگاه تهران - دانشكده محيط زيست - گروه برنامه ريزي، مديريت و آموزش محيط زيست
كليدواژه :
كاربري اراضي , تغييرات سيماي سرزمين , زنجيره ماركوف , متريكهاي سرزمين , كشاورزي
چكيده فارسي :
اين مطالعه با هدف بررسي گسترش اراضي كشاورزي در بخشي از منطقه ي حفاظت شده ي كوير انجام شد. براي دستيابي به اين رهيافت، ابتدا محدوده ي مورد مطالعه به مساحت 33933 هكتار در ناحيه ي شمالي منطقه كه اراضي كشاورزي فقط در اين بخش گسترش يافته اند، انتخاب گرديد. نقشه هاي كاربري اراضي در سال هاي 1986، 1994، 2002، 2013 و 2020 ميلادي با استفاده از تصاوير سنجنده هاي TM و OLI لندست و الگوريتم SVM با كدنويسي در گوگل ارث انجين تهيه شد. با مدل LCM تغييرات كاربري ها محاسبه شد. با مدل CA Markov نقشه كاربري اراضي براي سال 2054 ميلادي پيش بيني شد. سرانجام با متريك هاي سيماي سرزمين، تغييرات زيستگاه ها ارزيابي گرديد. نتايج نشان داد كه ضريب صحت سنجي تكنيك SVM در توليد نقشه كاربري اراضي بيشتر از 0.98 بود. كاربري ها به سه كلاس اراضي كشاورزي، بوته زارهاي بياباني و مراتع درختچه اي تقسيم شد. مساحت اراضي كشاورزي از 434.5 هكتار در سال 1986 به 4243 هكتار در سال 2020 رسيد كه حدود 3809 هكتار افزايش يافته كه حدود 3067 هكتار آن مربوط به تبديل بوته زارها به كشاورزي و 822 هكتار مربوط به تبديل مراتع درختچه اي به كشاورزي بوده است. اراضي كشاورزي به سمت مركز ناحيه و در امتداد رودخانه ي گلو گسترش يافته است. بيشترين تغييرات و افزايش سطح زراعي مربوط به دوره ي 2002 تا 2013 (2104 هكتار) بوده است. نتايج پيش بيني براي سال 2054 نيز بيان گر اين است كه اراضي كشاورزي در امتداد رودخانه ي گلو به سمت پايين دست گسترش خواهد يافت و نسبت به سال 2020 حدود 2787 هكتار اراضي زراعي رشد خواهد يافت كه حدود 2010 هكتار آن مربوط به تبديل بوته زار به كشاورزي و 725 هكتار آن مربوط به تبديل مراتع درختچه اي به كشاورزي خواهد بود. تعداد و نمايه ي وزن دار شده شكل لكه هاي بوته زار و مراتع درختچه اي افزايش مي يابد، ميانگين مساحت، پيوستگي و اندازه ي لكه ها كاهش مي يابد كه بيان گر تخريب و تجزيه ي زيستگاه هاي طبيعي در منطقه است.