سيستم‌هاي تصميم‌يار در تخصيص كليه پيوندي از دهنده مرگ مغزي: مطالعه مروري ملزومات، چالش‌ها و راه‌كارهاي پيشر‌و

مقدمه: با تغيير اپيدميولوژي بيماري‌ها، نارسايي مزمن كليوي در جهان رشد قابل توجهي را نشان مي‌دهد. پيوند كليه به عنوان يك درمان انتخابي براي بهبود كيفيت زندگي اين بيماران مي‌باشد. چالش اساسي در زمينه بهره مندي بهينه از كليه بيماران مرگ‌مغزي، انتخاب گيرنده مناسب در فرصت بسيار محدود مي‌باشد.‏ هدف از اين مطالعه، مرور ملزومات طراحي و پياده‌سازي و ارزيابي سيستم‌هاي تصميم‌يار باليني براي تخصيص كليه پيوندي از دهنده مرگ مغزي و چالش‌هاي پيش‌رو بود. روش: اين مطالعه مروري حيطه اي با جستجو در پايگاه‌هاي اطلاعاتي PubMed،Scopus  و Google Scholar براي مقالات تمام متن به زبان انگليسي تا انتهاي 2021 انجام شد. آناليز مقالات بر اساس اهداف مطالعه، فاكتور‌ها و الگوريتم‌‌هاي مورد استفاده در تصميم‌گيري براي تطبيق اهداكننده و گيرنده، و نحوه ارزيابي الگوريتم‌ها صورت گرفت. نتايج: دو دسته كلي از فاكتورهاي پزشكي (شامل كيفيت كليه اهدايي) و فاكتورهاي عدالت در اكثر الگوريتم‌هاي تخصيص استفاده شده بود، درباره تعداد، نحوه و ترتيب اعمال تأثير اين فاكتور‌ها در مطالعات مختلف تفاوت وجود داشت. با اين كه مطالعات چالش‌هاي متنوعي ذكر كرده بودند، ولي اكثريت آنها تاثير مثبت سيستم‌هاي تصميم‌يار را در مديريت فرآيند تخصيص گزارش نموده اند. نتيجه‌گيري: يكي از چالش‌هاي اساسي در مديريت بهينه اين فرايند، برخورداري از پروتكل‌ها و الگوريتم‌هايي بومي است كه اعضاي تيم‌هاي  پيوند در مورد نحوه، ترتيب و وزن هركدام از فاكتور‌هاي پزشكي و عدالت در اين الگوريتم‌ها اتفاق نظر داشته باشند. با توجه به اينكه در مطالعات مروري الگوريتم‌هاي مبتني بر امتيازدهي، بيشترين پذيرش را داشته‌اند، به نظر مي‌رسد احتمال استفاده از سيستمي تصميم‌يار بر اين اساس، بيشتر خواهد بود.