تحليل روند يخبندان‌هاي بهاره، پاييزه و طول فصل بدون يخبندان و بررسي احتمال رخداد آن بر پايه شاخص دورپيوندي انسو در نمونه‌هاي اقليمي ايران

رخداد پديده‌هاي حدي اقليمي از جمله يخبندان سالانه باعث خسارت به بخش‌هاي كشاورزي مي‌گردد. بررسي روند رخداد اين پديده از نظر تغييرات اقليمي و همچنين مديريت آن مي‌تواند در كاهش خسارت‌هاي احتمالي مفيد باشد. در اين مطالعه تلاش شد وضعيت آخرين يخبندان‌هاي بهاره، اولين يخبندان پاييزه و طول دوره بدون يخبندان با شدت‌هاي مختلف در نمونه‌هاي اقليمي ايران در دوره بلند مدت اقليمي 2019-1960 مورد ارزيابي قرار گرفته و با استفاده از شاخص دورپيوندي ENSO احتمالات رخداد آن بررسي و ارزيابي گردد. در نهايت روند اين تاريخ‌ها و طول دوره بدون يخبندان با روش من-كندال اصلاح شده و تخمينگر شيب سن تعيين گرديد. نتايج نشان داد زودترين و ديرترين يخبندان‌هاي بهاره در ايستگاه تهران و سقز به ترتيب در روزهاي 51 تا 64 و 94 تا 109 جوليوسي؛ ديرترين و زودترين يخبندان پاييزه در ايستگاه تهران و سقز به ترتيب در 346 تا 361 و 297 تا 308 روز جوليوسي رخداده است. بيشترين و كمترين طول فصل بدون يخبندان با شدت‌هاي مختلف در ايستگاه تهران (با اقليم خشك) و سقز (اقليم مديترانه‌اي) به ترتيب 281 تا 310 و 188 تا 214 روز در سال است. همچنين احتمال رخداد تاريخ يخبندان بهاره، پاييزه و در نتيجه طول دوره بدون يخبندان در فازهاي مختلف ENSO نسبت به دوره بلندمدت با تقدم يا تاخر همراه است كه بسته به شدت يخبندان و نوع اقليم متفاوت است. بنابراين با توجه به قابل پيش‌بيني بودن فازهاي مختلف ENSO مي‌توان از آن به عنوان نوعي سامانه پشتيباني تصميم در امر مديريت يخبندان‌هاي بهاره، پاييزه و طول دوره بدون يخبندان استفاده كرد. تحليل روند نيز نشان مي دهد رخداد آخرين يخبندان بهاره، اولين يخبندان پاييزه و طول دوره بدون يخبندان بسته به نوع اقليم و شدت يخبندان در دوره 60 ساله متفاوت است به طوري كه در بهار زودتر و پاييز ديرتر رخ داده است.بر اساس نتايج روند طول دوره بدون يخبندان در ايستگاه تهران و مشهد افزايشي و ايستگاه‌هاي اصفهان و سقز كاهشي است.