‏بررسي سازوكار و چشمه گرد و خاك فراگير در استان خراسان رضوي توسط مدل RegCM4 و HYSPLIT: مطالعه موردي (اول ژوئيه سال 2014)

كاربرد مدل‌هاي عددي در شبيه‌سازي رويدادهاي گرد و خاك به منظور شناخت بهترِ سازوكارهاي آن ‌تواند مفيد و مؤثر باشد. هدف اصلي اين مطالعه، شناسايي چشمه‌هاي گردوخاك فراگيري است كه در استان خراسان در اول ژوئيه سال 2014 رخ داده است و بيشتر مناطق استان خراسان رضوي را تحت تاثير قرار داده است. به عبارت ديگر هدف از مطالعه حاضر بررسي علت و چشمه‌هاي گردوخاك فراگير رخ داده در اين استان از طريق شبيه سازي اين رويداد توسط مدل RegCM و مدل HYSPLIT و مقايسه نتايج شبيه‌سازي به كمك داده‌هاي زميني و سنجش از دورانجام شد. به اين منظور داده هاي ديد افقي از سازمان هواشناسي كشور و AOD ماهواره آكوا و Merra-2 تهيه شد. نتايج حاصل نشان مي دهد كه گسترش كم فشار حرارتي بر روي پاكستان همراه با بادهاي شمال و شمال شرقي با سرعت 20 متر بر ثانيه در شرق استان منجر به انتقال گردوخاك به منطقه مي شود. مدل HYSPLIT و برون داد مدل RegCM منشا گردوخاك را بيابان‌هاي تركمنستان و غرب افغانستان نشان مي‌دهند. عمق نوري هواويزها حاصل از مدل RegCM با ديدافقي مشاهداتي در ايستگاه‌هاي شرق و جنوب استان هماهنگي خوبي دارند. به طوري كه ضريب همبستگي بين آن دو در گناباد 98/0-، تربت جام 66/0- و سرخس 61/0- به دست آمد. همچنين ضريب همبستگي برون داد مدل و ضخامت نوري هواويزهاي حاصل از MERRA-2 در دو ايستگاه شرق استان شامل سرخس وتربت جام به ترتيب 45/0- و 78/0- به دست آمد. نتيجه حاصل از مقايسه سري زماني عمق نوري هواويزها نشان داد كه در ايستگاه‌هاي شرق وجنوب استان برون داد مدل در بازه‌هاي زماني سه ساعته با تغييرات افقي، عمق نوري هواويزهاي ماهواره آكوا ، ضخامت نوري هواويزهاي MERRA-2 هماهنگي خوبي دارد. اما در ايستگاه‌هاي مركزي و غرب مدل RegCM گردوخاك را به خوبي بر آورد ننموده و تاخير زماني6 تا 9 ساعته دارد.