روش‌شناسي سياست‌پردازي آب در رودخانه‌هاي فرامرزي

آب بيش از سه‌چهارم سطح زمين را پوشانده؛ اما فقط 0/000006 درصد آب‌هاي كرۀ زمين و 0/26 درصد آب‌هاي شيرين براي مصارف انسان قابل استفاده است. محدوديت مقدار اين عنصر حياتي در كنار توزيع ناهمگون منابع آب موجود، موجب ايجاد بحران آب به‌صورت بالقوه براي بالغ بر نيمي از جمعيت كرۀ زمين شده است. تغيير اقليم، افزايش جمعيت و افزايش نامتعارف مصرف آب موجب خواهد شد تا بحران آب به‌صورت بالفعل گريبان‌گير بيش از دوسوم ساكنان كرۀ زمين شود. با توجه به منطبق نبودن مرزهاي كشورها با مرزهاي طبيعي حوضه‌هاي آبريز و به‌وجود آمدن حوضه‌هاي آبي مشترك، نحوۀ تقسيم و استفاده از آب‌هاي مشترك به مسئله و چالشي اساسي تبديل شده است. براي بهره‌برداري منصفانه و معقول از آب‌هاي مشترك، قواعد بين‌المللي نياز است تا اختلافات موجود را حل كند و مانع از بروز تنش و مناقشه بين ذي‌مدخلان حوضه‌هاي آبريز مشترك شود. در اين پژوهش، با مطالعۀ مقررات و متغيرهاي مؤثر بر تقسيم آب‌هاي فرامرزي، به روش‌شناسي ديپلماسي آب در حوضه‌هاي فرامرزي پرداخته شده و تعريف تازه‌اي از مفهوم ديپلماسي آب بيان شده است.