سنخ‌شناسي تعارض منافع كارگزاران دولتي: پهنه‌كاوي مطالعات تعارض منافع در بخش دولتي

تعارض منافع مركز ثقل بسياري از جرائم اقتصادي است. براي مديريت تعارض منافع، نخستين قدم ارائه تعريف دقيقي از اين مفهوم است. پژوهش حاضر با بهره جستن از روش پهنه‌كاوي سعي بر آن دارد تا تعاريف متعدد مطالعات صورت گرفته در اين حوزه را تركيب كند. ابزار گردآوري داده‌ها مراجعه به مطالعات تعارض منافع در حرفه مديريت دولتي بوده است. ابزار تحليل داده‌ها در وهله اول تعيين شاخص‌هاي كيفي براي ارزيابي مطالعات و در وهله دوم تحليل محتواي جهت‌دار بوده است. يافته‌هاي پژوهش بيانگر وجود چهار گونه تعارض منافع براي يك كارگزار دولتي است: منفعت مالي كارگزار دولتي، منفعت غيرمالي كارگزار دولتي، منفعت مالي اطرافيان و منفعت غيرمالي اطرافيان. مادامي كه صرفاً به منفعت مالي كارگزار دولتي توجه شود، بررسي ساير گونه‌هاي ذكرشده در سيستم قانون‌گذاري، اصلاحات و نظارت‌هاي ساختاري مورد غفلت قرار مي‌گيرد. در صورتي كه سيستم قانون‌گذاري يا اصلاحات و نظارت ساختاري به موقعيت‌هاي مالي كارگزار دولتي توجه كند، بيش از نيمي از موقعيت‌هاي تعارض منافع كارگزار دولتي به دست فراموشي سپرده مي‌شود. مديريت تعارض منافع زماني در ريل‌گذاري مناسب قرار مي‌گيرد كه تعريف جامع و مانعي از آن ارائه گردد؛ مسئله‌اي كه هسته مركزي پژوهش حاضر را شكل داده است.