واكاوي تطبيقي مظاهِر «دوگانه انگاري و يگانه انگاري» حقوق داخلي و بين المللي در سير تطوّر آموزه هاي حقوقي و رويه جامعه بين المللي

مناسبات بين حقوق داخلي و بين المللي، همواره معركه آراء قائلين به دو گفتمان سنتي دوگانه انگاري (دوئاليسم) و يگانه انگاري (مونيسم) بوده است. به رغم قدمت نظريات مطروحه، گفتمان واحدي در اين باره وجود ندارد ولي به هر روي، كشورها و سازمان‌هاي بين‌المللي، هرچند بعضاً حتي بدون آن كه تصريح بدارند، به سمت يكي سوق يافته اند. جستار حاضر از رهگذر تبيين آموزه هاي حقوقي تطور يافته و كنكاش در رويه كشورها و سازمان هاي بين المللي، به عنوان تابعان فعال جامعه بين المللي دريافته كه مقتضي است تا صرف نظر از هرگونه اطلاقي به مناسبات حقوق داخلي و بين الملللي پرداخته شود. كنش گران جامعه بين المللي، رويه اي يكتا در اين باره ندارند و به ندرت مي توان عملكردي يافت كه يكي را به طور مطلق پذيرفته باشند بلكه به اقتضاء قضيه مطروحه، در هر وضعيت يكي از دو گفتمان ياد شده در عمل، اِعمال شده است. باري، اين رويكردها در عمل خيلي به هم نزديك مي‌شوند به نحوي كه «دوگانه انگاري» ارتباط وثيقي با «يگانه انگاري با برتري حقوق بين المللي» دارد. اين دو رويكرد در عمل، متابعان بيشتري دارد و خود برآمد نگاه هژمونيك كشورها در مورد حاكميت خويش و البته غلبه رويكرد مكتب تحققي (پوزيتيويستي) است.