كاربرد مواد جايگزين سرب در حفاظ‌ هاي بكار رفته براي تضعيف پرتوهاي ايكس و گاما در محدوده‌ي انرژي‌هاي راديولوژي تشخيصي: مقاله‌ي مروري

سرب، پركاربردترين ماده براي ساخت حفاظ‌هاي پرتويي در بخش‌هاي راديولوژي تشخيصي مي‌باشد، زيرا توانايي آن در تضعيف پرتوهاي ايكس به دليل عدد اتمي و چگالي بالا نسبت به ساير مواد برتر بوده و از لحاظ اقتصادي مقرون به صرفه‌تر مي‌باشد. از طرفي، حفاظ‌هاي سربي معايب جدي مانند سميت و وزن بالا، انعطاف‌پذيري و پايداري كمي دارند. لذا لزوم استفاده از حفاظ‌هاي عاري از سرب، توسط محققين در سال‌هاي اخير به طور جدي مطرح شده است. هدف از اين مطالعه، مروري بر مواد و تركيبات جايگزين سرب در محافظ‌هاي پرتويي و همچنين ميزان اثربخشي آن‌ها در رفع محدوديت‌هاي حفاظ‌هاي سربي رايج مي‌باشد. در بين جستجوهاي صورت گرفته در پايگاه‌هاي داده‌اي از قبيل Google Scholar, Web of Science, Medline, Scopus و Embase با كليد واژه‌هاي حفاظت در برابر اشعه، حفاظ‌هاي غيرسربي، پرتونگاري تشخيصي، در مجموع 83 مقاله مورد مطالعه قرار گرفت. با توجه به طيف گسترده‌ي مواد قابل استفاده در حفاظ‌هاي پرتويي، نتايج نشان مي‌دهند علاوه بر عدد اتمي، سايز ذرات نيز مي‌تواند در افزايش قابليت حفاظ‌ها مؤثر واقع شود تا جايي كه تركيبات پيشنهاد شده در سايز نانو بازده تضعيف پرتوي بيشتري داشتند. همچنين در مقايسه با حفاظ‌هاي تك ماده و يا تركيب‌هاي پليمري رايج، كامپوزيت‌هاي پليمري چند لايه، احتمال نفوذ اشعه‌ي ايكس را به طور مؤثرتري كاهش داده‌اند. تحقيقات براي يافتن مواد جايگزين سرب و بهينه‌سازي حفاظ‌هاي پرتويي همچنان ادامه دارد زيرا دستيابي به حفاظ سبك، منعطف، ارزان و با قابليت تضعيف بالا در كل طيف انرژي‌هاي تشخيصي دشوار مي‌باشد.