عنوان مقاله :
نقش مفهوم «خزائن» در منظومۀ الهياتي علامه طباطبائي
پديد آورندگان :
محمدي ، عبدالله مؤسسه پژوهشي حكمت و فلسفه ايران - گروه كلام
كليدواژه :
خزائن , علامه طباطبائي , خلق و امر , تنزل , نظام دين.
چكيده فارسي :
تفكر الهياتي علامه طباطبائي منظومهاي منسجم است كه توانسته ميان اجزاي بهظاهر پراكنده ارتباط معنادار برقرار كند. وي نقطۀ مركزي اين نظام را حقيقت توحيد ميداند؛ يعني توحيد در كنار ديگر حقايق الهياتي نيست؛ بلكه نقطۀ كانوني فهم دين بهشمار ميرود. فهم اين منظومه نيازمند آشنايي با قواعدي است كه حقيقت خزائن (آيۀ 21 سورۀ حجر) يكي از مهمترين آنهاست. علامه اين مفهوم را با وجود جمعيِ حكمت متعاليه متناظر ميداند و با استفاده از اين مفهوم، نحوۀ پيدايش كثرات از وجود مطلق را توضيح ميدهد. همچنين با مرتبط ساختن ديگر بخشهاي كلامي با خزائن، ارتباط نظاموار ميان اجزاي دين و خزائن و در نتيجه با حقيقت توحيد را برقرار ميكند. وي معناي خلقت، عالم طينت و ميثاق، قضا و قدر، خلق و امر، علم فعلي و انفعالي، عليت و اعجاز، امر بين الامرين، تأويل قرآن و... را با محوريت مفهوم خزائن تحليل كرده است. اين مقاله درصدد معرفي نقش مفهوم خزائن در شبكۀ معنايي الهيات از منظر علامه است و با روش اسنادي تحليلي سامان يافته است.