استعاره‌هاي مفهومي و كاركردهاي آن‌ها در گفتمان سياسي دولت تدبير و اميد

به‌كارگيري استعاره به عنوان راهبردي زبانشناسي، ديري است كه موردتوجه سياستمداران در سراسر دنيا قرار گرفته است. هدف اصلي پژوهش حاضر بررسي كاركرد استعارۀ مفهومي از ديدگاه ليكاف و جانسون (1980) در سخنراني‌هاي سه تن از اعضاي دولت تدبير و اميد آقايان روحاني، جهانگيري و ظريف است. مسئلۀ اصلي پژوهش آن است كه نشان دهد استعاره‌هاي مفهومي چگونه در كلام اين مقامات سياسي نمود يافته و كاركرد آنها در جهت سازمان‌دهي واقعيت‌هاي سياسي چگونه قابل تبيين است. بدين منظور داده‌ها را به شيوۀ كتابخانه‌اي گردآوري و به روش تحليلي مورد بررسي قرار داده‌ايم. نتايج پژوهش حاكي از آن است كه استعاره‌هاي سياسي در  حوزه‌هاي مبدأ متفاوت به‌كاررفته‌اند كه عبارتند از سفر، جان‌بخشي (انسان، حيوان و گياه)، جنگ، ورزش، ساختمان و پديده‌هاي طبيعي كه در ميان آن‌ها، سفر بيش‌ترين و پديده‌هاي طبيعي كم‌ترين ميزان استفاده را داشته‌اند. نتايج به دست آمده مبين اين واقعيت است كه استعاره‌ داراي كاربرد مهم فن‌ّبياني و متقاعدكنندگي در گفتمان سياسي است و نقش بسزايي در انتقال پيام‌هاي سياسي اعضاي دولت تدبير و اميد دارد. آنچه محرز است، آن است كه استعاره علاوه بر تسهيل تجزيه و تحليل مسائل سياسي براي مخاطبان، به اين سياستمداران فرصت داده كه به شيوه‌اي راحت‌تر مباحث مدنظر خود را تبيين كنند، تا احساسات مخاطب را برانگيزند. آن‌ها مي‌كوشند به كمك استعاره،  برخي از جنبه‌هاي گفتمان سياسي را پررنگ و يا پنهان كرده تا به مدد آن بتوانند در جهت اعمال باورهاي خود، به اقناع مخاطبان بپردازند. بايد گفت استعاره‌هاي مفهومي با جلوه‌هاي گوناگون در راستاي مقاصد گفتمان دولت تدبير و اميد، موسوم به گفتمان اعتدال نمود يافته‌اند. بنابراين استعاره‌ها مي‌توانند به عنوان ابزاري كارآمد و قدرتمند در اختيار خبرنگاران، تحليل‌گران سياسي و محققان حوزۀ گفتمان سياسي قرار گيرند تا از اين رهگذر آنان به تحليل پيام‌هاي مقامات سياسي، و تسهيل رمزگشايي آن بپردازند. لذا نتايج حاصل از اين پژوهش مي‌تواند براي اين دسته از متخصصان و در نهايت براي سنجش نبض سياسي كشور سودمند باشد.