ارزيابي برخي صفات فيزيولوژيك و بيوشيميايي در گونه‌هاي وحشي و گندم حاوي ژنوم D تحت تنش كم‌آبي

تنش كم‌آبي يكي از اصلي‌ترين عوامل محيطي است كه عملكرد گياهان را در سراسر جهان محدود مي‌كند و گندم يكي از مهم‌ترين غلات و تأمين‌كننده نياز تغذيه‌اي بشر است. گياه آژيلوپس يكي از گونه‌هاي وحشي متعلق به خانواده گندميان است كه مي‌تواند  به‌عنوان يك ژرم پلاسم مناسب براي ژن‌هاي مقاومت به انواع تنش‌هاي زيستي و غير زيستي در به نژادي گندم به‌كار رود. به همين منظور در اين آزمايش از سه گونه مختلف Aegilops tauschii، A. crasaa و A. cylindrica  به همراه گندم، تحت دو شرايط نرمال (FC=90%) و تنش كم‌آبي (FC=25%)  كشت شد و صفات مورفولوژيكي، فيزيولوژيكي، بيوشيميايي و شاخص هاي رشدي جهت ارزيابي تحمل به كم‌آبي اندازه‌گيري شد. نتايج ارزيابي نشان دادند كه طول، عرض و مساحت برگ در گياهان تحت تنش به شدت كاهش يافت و بيشترين تغييرات در رقم حساس دريا مشاهده شد. نتايج حاصل از بررسي فعاليت آنزيم‌هاي پراكسيداز و كاتالاز نشان داد كه با اعمال تنش كم‌آبي، ميزان فعاليت اين آنزيم‌ها افزايش يافت، ولي فعاليت آنزيم آسكوربات پراكسيداز، پاسخ‌هاي متفاوتي در بين گونه ها از خود نشان داد، به‌طوري‌‌كه در  گياه گندم اين آنزيم كاهش و در گونه‌هاي آژيلوپس ها افزايش داشت. در شرايط تنش كم‌آبي، بين آنزيم كاتالاز و آسكوربات پراكسيداز همبستگي منفي مشاهده شد. در شاخص‌هاي رشدي، كمترين كاهش زيست‌توده تر و خشك به گونه A. cylindrica  تعلق داشت. بر اساس تجزيه چندعاملي، گونه‌هاي A. cylindrica  و A. crassa نسبت به گندم متحمل‌تر بودند.