تجزيه‌ي ژنتيكي با روش ميانگين نسل‌ها و استفاده از روش مدل مخلوط در ژنوتيپ‌هاي ذرت تحت تنش كم‌آبي

بررسي نحوه توارث صفات زراعي، نوع عمل ژن ها و انتخاب روش اصلاحي مناسب در جهت دستيابي به حداكثر پتانسيل ژنوتيپ هاي اصلاحي از اهميت بالايي برخوردار است. به‌منظور برآورد اجزاي ژنتيكي صفات مورفولوژيكي مهم با تجزيه ميانگين نسل ها به كمك روش مدل مخلوط (Mixed Model)، چهار نسل پايه (F1، F2، BC1 و BC2) حاصل از تلاقي اينبرد لاين هاي ذرت MO17 (متحمل به خشكي) و B73 (حساس به خشكي) تحت عامل تنش آبي در سه سطح (آبياري نرمال، تنش ملايم و شديد كم آبي) در شرايط مزرعه در سال هاي زراعي 1395 و 1396 مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج نشان داد ميزان هتروزيس نسبت به ميانگين والدين در شرايط آبياري نرمال براي صفات وزن تك‌دانه (112 درصد)، در تنش ملايم براي عملكرد دانه (59 درصد) و در تنش شديد براي صفت تعداد روز بين ظهور دانه گرده و رشته هاي ابريشمي (59 درصد) به دست آمد. متوسط درجه غالبيت در آبياري نرمال براي صفت وزن 100 دانه، در تنش ملايم براي صفت تعداد بلال در بوته و در تنش شديد براي صفات ارتفاع بوته با گل تاجي و تعداد برگ در بوته مثبت و بزرگ تر از يك به دست آمد. همچنين در سه عامل تنش آبي باتوجه‌به بيشتر بودن اثرهاي غالبيت (اثرهاي غالبيت براي عملكرد دانه در آبياري نرمال 75، تنش ملايم 115 و تنش شديد 63 به دست آمد) و واريانس غالبيت در كنترل ژنتيكي عملكرد دانه و صفات مهم، توليد واريته هاي هيبريد براي بهره برداري از اين اثرها ضروري است.